ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ԵՐԱՆԵԼՒՈՅՆ ԵՊԻՓԱՆՈՒ
Եպիսկոպոսի կիպրացւոյ՝ Յաղագս երգոց սաղմոսարանի

Զամենայն ինչ զոր ասաց հայրն մեր Աթանաս, զոր լուեալ էր նորա ՚ի հոգեկիր ծերոյն՝ բաւական համարեցաք պատմել, փոքր ՚ի շատէ, եւ դնել ՚ի տեղի առաջաբանի. քանզի հոգեխառն մտօք իմացաւ՝ որ ինչ շնորհեցաւ նմա յԱստուծոյ։ Եւ ցո՛յց ամենեցուն որք կամիցին օգտել. զի եւ մե՛ր առեալ նպաստաւորութիւն ՚ի հոգեխառնութենէ նորա, որպէս ոմանք ՚ի հոգւոյն Մովսիսի, եւ Եղիսէէ յԵղիայէ, աղօթիւք ձերովք եւ յի՛ս հանգիցէ հոգի շնորհացն Աթանասի մտանել ՚ի պատմութիւն սաղմոսացս եւ ցուցանել զբազմադէմ եւ զդժուարագիւտ միտս սաղմոսարանիս։ Արդ՝ որ ասեն թէ՝ Սաղմոս որդւոց Կորխայ, եւ կամ՝ Իմաստութիւն. զբա՛նսն զոր մարգարէանայր Դաւիթ՝ որդիքն Կորխայ դասագլուխ եղեալ զյեղանակս ձայնիցն նուագէին գեղեցկապէս, զա՛յն կոչէ Իմաստութիւն որդւոցն Կորխայ։ Իսկ որ ասեն թէ՝ Սաղմոս յԱսափ, եւ Իդիթովմ եւ յա՛յլս ուրուք, եւ նոքա առաջնորդք դասուց պարուն, որք իւրաքանչիւր նուագարանօք եւ ձայնիւք առաջնորդէին, զոր Դաւի՛թ էր ասացեալ։ Է՛ զի եւ Դաւիթ ընդ նոսա երգէր. է՛ զի զուսեալսն ՚ի Դաւթայ առանց նորա երգեալ նուագէին. եւ է՛ զի հոգի շնորհացն յերգելն նոցա հոգեխառնե՛լ, մարգարէախա՛ռն որպէս ընդ Դաւթին ասէին եւ նուագէին. զոր երանելւոյն Դաւթի ՚ի վերայ հասեալ ՚ի վարդապետութենէ Հոգւոյն Սրբոյ, եւ զանուն եւս գրէր զնոցա. այլ Դաւիթ ինքնին իսկ էր պատճառք ամենայն սաղմոսարանիս, որպէս եղէգն գրողի՝ որ թացեալ եւ ներկեալ էր շնորհօք Հոգւոյն Սրբոյ, ըստ իւրաքանչիւր դիմաց եւ առակաց երգէր եւ մարգարէանայր։ Իսկ որ ասեն թէ՝ Հանգիստ, քանզի քնարա՛ւ եւ ձայնիւ՝ եւ երբեմն կաքաւելով երգէր եւ սաղմոսէր։ Իսկ յորժամ ձայնիւ լոկ նուագէր եւ սաղմոսէր, եւ կամ առանց կաքաւելոյ քնարահարութեամբ միայն, եւ կամ միով իւիք յեղանակաւ, զա՛յն կոչէ Հանգիստ։ Իսկ որ ասէն, թէ՝ Սաղմոս յարձանագիր. ա՛յս է՝ զի արձան ո՛չ եթէ ՚ի վերայ գերեզմանաց միայն արձանագիր, այլ եւ որք ՚ի պատերազմունս յաղթութիւնս առնեն՝ կանգնեն արձանս, եւ գրեն զամենայն պատերազմացն յաղթութիւնս, որպէս եւ երանելին Դաւիթ առներ, զի որք անտեղեակք իցեն, եւ որք ո՛չ գիտիցեն զգիրս՝ յարձանագրէն իմացեալ ծանիցեն, զա՛յս նշանակէ այժմ Արձանագիրս ասելով երանելին Դաւիթ. զի որպէս յարձանի՛ գրեալ մարգարէացաւ զյաղթութիւնս Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, ՚ի վերայ կարծեցեալ անպարտելի թշնամւոյն, որպէս պատմեցաւ մեզ ամենեցուն։ Եւ որ ասէ թէ՝ Սաղմոս ՚ի կատարած վասն հնծանաց, Եւթանասուն եւ երկու թարգմանիչքն՝ կատարած ասացին, եւ Ակիւղաս եւ Թէոդիտոն՝ յաղթահարութիւն ասացին. իսկ Սիմաքոս՝ յաղթութիւն ասաց. ա՛յս է՝ զոր ՚ի վախճան ժամանակաց կատարեցաւ յաղթութիւնս Քրիստոսի առ թշնամին Աստուծոյ, եւ ամենեւին ազատեալ մինչ ՚ի սպառ զազգս մարդկան ՚ի բռնութենէ Սատանայի, ա՛յս է ասելն ՚ի կատարած։ Իսկ՝ վասն հնծանացն, հնծան՝ զեկեղեցի՛ կոչեաց. քանզի եւ Տէրն ինքնին իսկ այգի՛ անուանեցաւ ասելով. Ե՛ս եմ այգի ճշմարիտ. իսկ որք հաւատով յայգւոյ յայսմանէ կթեն զմեծ խորհուրդ կազմեալ՝ մեծաւ ուրախութեամբ ճաշակեն զյօրինեալ գինին ՚ի կողահոս աղբերէն։ Իսկ որ՝ վասն ժառանգաւորին ասէ. որք զվերնագիրս մեկնեցին եւ թարգմանեցին՝ Ժառանգաւոր կոչի Բանն Աստուծոյ, ա՛յս ինքն միածին Որդի նորա, եւ միաբանեալք ընդ նմա եկեղեցի իւր՝ կոչին ժառանգաւորք. քանզի է գլուխ Քրիստոս, եւ անդամք նորա եկեղեցի՝ մարդիկ որ ըստ աստուածպաշտութեան վարեն զկեանս իւրեանց սրբութեամբ հոգւոյն. զի ասացեալ է Տեառն ՚ի սուրբ Աւետարանին. Եկայք օրհնեալք Հօր իմոյ ժառանգեցէք զարքայութիւն զպատրաստեալն ձեզ իսկզբանէ աշխարհի։

Իսկ՝ Ալէլուիա ճդ̃ սաղմոսին, ուսուցանէ օրհնել զամենեցունն Աստուած. քանզի ալէլուիա՝ Եւթանասունքն՝ գովեցէք զՏէր թարգմանեցին. իսկ Եբրայեցին թէ՝ Բարի է սաղմոս, իսկ Սիմաքոս անթարգման իսկ եթող. իսկ Թէոդիտոն թէ՝ Գովեցէք. զոր եւ երանելին Դաւիթ զաստուածահաճոյ ընթացեալ ճանապարհ. եւ թէ խոտորեցաւ գայթագղեալ, դարձեալ միւսանգամ արտասուօ՛ք հետեւեալ աստուածայնոցն օրինաց, որպէս պատմէ ՚ի ճժը̃ սաղմոսին. զի արժա՛ն է մեզ ՚ի նմանէ առնուլ տարացոյց իւրային ուրուք յարդարել ախտից դեղս. վասն զի ալէլուիա որպէս նախագոյն թարգմանեցին գովեցէք զՏէր է՝ ըստ Ելլադացւո՛ցն ձայնին. եւ արդ՝ նշանակէ ալէլու՝ գովեցէք. իսկ իա՝ զՏէր կամ զէ՛ն։

Իսկ որ ասեն՝ ե՛րգ աստիճանաց, Թէոդիտոն՝ երգ ասաց ելից, իսկ Սիմաքոս եւ Ակիւղաս՝ երգ յելս. եւ յայտնի են այսուհետեւ ելք եւ աստիճանք զգերեալ ժողովրդեանն եւ զօթեւանացն բանակետղս, զոր եւ մերձակայ բնակիչքն տխրեալ ընդ Հրէիցն ազատութիւն, միաբանեալ ՚ի պատերազմն բարբարոս հեթանոսօք ժողովեալ ընդ ինքեանս ՚ի վերայ նոցա գումարեցան, կամեցեալ անյիշատակել զնոսա։ Իսկ բոլորեցունցն Աստուած իւրայո՛ցն օգնականեաց բաւականապէս, զոր եւ երանելին Դաւիթ զյուսացեալսն ՚ի Տէր որպէս զլեառն Սիոն ո՛չ սասանեալ յաւիտեան, եւ Տէր շո՛ւրջ է զժողովրդեամբ իւրով։ Իսկ բազումք ՚ի Հրէիցն ունելով ապառո՛ւմ բարս, ընդդիմանալով աստուածային հրամանացն որ առ Կիւրոս՝ ո՛չ կամէին դառնալ. իսկ ազատեալքն եւ արձակեալքն զազգակիցսն մաղթէին հետեւել յղձալի քաղաքն Երուսաղէմ։ Եւ որպէս առ Րոբովամաւ ճեղքեցա՛ն ցեղքն, եւ մասունք տասն Յորոբովամու հետեւեցին, եւ երկո՛ւ Դաւթեան թագաւորութեանն հնազանդեցան. այժմ ՚ի դարձիս ՚ի Բաբելոնէ յառաջատեսօղ Հոգւոյն ՚ի ճլբ̃ սաղմոսին զմիաբանութիւն եւ զմիաձայնութիւն սիրել, եւ ընդ միմեանս վսեմութեամբ՝ երգէր երանելին Դաւիթ. Ահա զի՞ բարի կամ զի՞ վայելուչ, զի բնակին եղբարք ՚ի միասին։

Իսկ որ՝ անվերնագիր ասի ըստ Եբրայեցւոց, յանդգունք ոմանք եւ իրահամարձակք, վերնագրեցին զԴաւթին՝ Երեմիայի եւ Անգէի եւ Զաքարիայի՛ անուանեցին. եւ այն իսկ եղծումն վերնագրին՝ քարոզէ զվերագրելոցն զանմտութիւն. զի Երեմիաս ո՛չ երբէք վարեցաւ ընդ գերեալսն ՚ի Բաբելոն. այլ դոյզն ինչ ընդ յԵրուսաղէմ անցուցեալ աւուրս ինչ, եւ յանօրէն Հրէիցն բռնադատեալ յԵգիպտո՛ս ճանապարհորդեալ ընդ նոսա. եւ չյարմարի ասել Երեմիայի, թէ՝ Առ գետովն Բաբելացւոց նստէաք եւ լայաք. այլ նոցի՛ն իսկ գերելոցն ուսեալք զԴաւթայն երգեն, եւ պատմեն զառ ՚ի Բաբելոնի պատահումն. քանզի ո՛չ իսկ սուտ լինի երգ երից մանկանցն. ասէ. Ո՛չ գոյ ՚ի ժամանակի յայսմիկ ՚ի միջի մերում ո՛չ իշխան, ո՛չ մարգարէ, ո՛չ առաջնորդ բա՛ց ՚ի Դանիելէ։ Եւ ՚ի լնուլ եւթանասո՛ւն ամաց ՚ի Բաբելոնի առ Դարեհի՛ւ արքայիւ մարգարէանային Անգեաս եւ Զաքարիաս։

Իսկ հա̃ սաղմոսն որ ասի թէ ՚ի Սաղոմոն, վասն Սողոմոնի եւ ո՛չ մի ինչ դէմս գտանեմք ՚ի սաղմոսարանիս ասացեալ. Զի ո՛չ ՚ի ծագաց մինչեւ ՚ի ծագս երկրի թագաւորեաց. եւ. Ո՛չ յառաջ քան զարուսեակ անուն նորա. եւ. Ո՛չ ամենայն թագաւորք երկրի երկրպագեցին նմա. եւ. Ո՛չ փրկեաց զամենայն հեթանոսս։ Այլ ճշմարտիւ ասացեալ է զսաղմոսս վասն միայնոյ Որդւոյն Աստուծոյ, որ էն թագաւոր թագաւորաց եւ Աստուած ճշմարիտ, եւ. Յառաջ քան զարուսեակ անուն նորա. եւ վասն մերոյ փրկութեան մա՛րդ եղեալ կեցոյց զաշխարհ։ Զա՛յս երգէր երանելին Դաւիթ. Աստուած զիրաւունս քո արքայի տուր, եւ զարդարութիւնս քո որդւոյ թագաւորի։

Իսկ զճխգ̃ սաղմոսն Դաւթի գտի՛ յօրինակս ուրեմն, թէ ՚ի Գողիադ. զոր ո՛չ յԵբրայեցւոջն, եւ ո՛չ յա՛յլ թարգմանիչսն, եւ ո՛չ յԵւթանասնիցն եւ ո՛չ ՚ի Վեցիջեանսն. այլ զդարձէն ՚ի Բաբելոնէ յարուցելոց պատերազմողացն ՚ի վերայ Հրէիցն մարգարէանայ. զոր եւ բազումք ՚ի մարգարէիցն նոյնպէս յիշեցին. զոր եւ երանելին Դաւիթ երգէ, եւ առ բոլոր հաւատացեալս ասէ. Օրհնեալ է Տէր Աստուած իմ, որ ուսոյց զձեռս իմ ՚ի պատերազմ, գործել ձեռօք զարդարութիւն ընդդէմ սատանայական որոգայթիցն, ընդ որում ո՛չն է մարտ ընդ մարմնոյ եւ ընդ արեան. եւ զմատունսն իմ ՚ի ճակատամարտ. մատամբ դրոշմեալ զնշա՛ն խաչին ՚ի ճակատս մեր ՚ի վանումն հակառակամարտին, անմարմին Գողիադու։ Ա՛յսպէս առաք զաւանդութիւնս զայս ՚ի հարցն բանիւք եւ մտաւորութեամբ. եւ. Որպէս զմե՛ր իսկ զբանս խօսել ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի. որպէս եւ շնորհեցաւ մեզ ՚ի փրկչէն մերմէ Քրիստոսէ, Ճանաչել զնա եւ զգործս նորա. եւ. Որպէս զպատկեր օրինակի առաջի աչաց ունել, եւ. Գնա՛լ ըստ պատուիրանի նորա, որ վասն մեր եղեւ մարդ, եւ. Մատնեաց զանձն իւր ՚ի մահ վասն փրկութեան մերոյ, զի զամենեսեան փրկեսցէ ՚ի մահուանէ։ Արդ՝ մի՛ լիցուք դիւրախաբք ՚ի թշնամւոյն. վասն զի առաք մեք զաւանդութիւն առհաւատչեայ ՚ի զգուշութիւն հոգեւո՛ր երգարանին։

Իսկ ՚ի ճխե̃ սաղմոսին գտի ուրեմն յօրինակս առընթերագրեալ ՚ի վերնագրին՝ Անգեայ եւ Զաքարիայ, զոր ո՛չ յԵբրայեցւոջն եւ ո՛չ յայլ թարգմանիչսն, եւ ո՛չ յԵւթանասնիցն եւ ո՛չ ՚ի Վեցիջեանսն գտի։ Օրհնե՛լ այսուհետեւ յորդորէ երանելիս Դաւիթ զամենեցունն Աստուած. զոր վերնագիրս յա՛յտ առնէ թէ՝ ալէլուիա. եւ ասէ թէ՝ Օրհնեա՛ անձն իմ զՏէր, եւ օրհնեցից զՏէր ՚ի կեանս իմ, զոր եւ Անգեա եւ Զաքարիա յետ դարձին ՚ի գերութենէն ՚ի շինելն զտաճարն ՚ի Զորաբաբիլէ, երգ առեալ նուագէին թէ՝ Շինէ՛ զԵրուսաղէմ Տէր, եւ զցրուեալսն Իսրայէլի ժողովէ։

Արդ՝ որպէս յառաջագոյն ցուցաք թէ ինքն Դաւիթ էր պատճառք ամենայն սաղմոսացս, որպէս եղէգն գրչի որ թացեալ եւ ներկեալ լինի, այսպէս եւ երանելին Դաւիթ ներկեա՛լ շնորհօք Հոգւոյն Սրբոյ առ ՚ի յերգել զերգս հոգեւոր նուագարանացս, որ ցուցանէ զտիրակա՛նն իշխանութիւն Հօր ամենեցուն, եւ սկիզբն եւ պատճառ գոլ էիցս, արմատ կենդանութեան, ուստի յառաջ եկն աղբեւրն կենաց՝ իմաստութիւնն զօրութիւնն պատկերն անայլայլելի անտեսանելւոյն Աստուծոյ. որով ընկալաք զզօրութիւն Սուրբ Հոգւոյն ՚ի ձեռն մարմնաւորութեան Որդւոյ. որում փառք յաւիտեանս. ամէն։

Եւ առանց գրոյ սաղմոսք՝ ժթ̃, եւ գրով՝ ճլա̃, եւ են այսոքիկ. Դաւթի հբ̃, Սողոմոնի՝ բ̃, Կորխայ՝ ժա̃, Ասափայ՝ ժբ̃, Մովսիսի՝ ա̃, Եթեմայ (Եմանայ)՝ ա̃, ալէլուիա՝ ժե̃, անանուն՝ ժէ̃, առանց գրոյ՝ ժթ̃. եւ են անուանք որ վերնագիր ունին, եւ ո՛չ յայտնի թէ ո՛յր են, միանգամայն՝ ճծ̃։

՚Ի հինգ մասն բաժանեն մանկունք Եբրայեցւոց զամենայն սաղմոսացն գիրս. իսկ հինգերորդն՝ ՚ի հարիւրորդէն վեցերորդէն մինչեւ ՚ի կատարած գրոցս։ Սաղմոսք Դաւթի ճծ̃. ըստ կարի սաղմոսեցին ճծ̃։ Գրոցս սաղմոսաց ա՛յսպէս է որոշողութիւն որ ՚ի ճշմարիտ օրինակաց, որպէս ոմանք կարծեցին՝ թէ ամենայն սաղմոսքն՝ Դաւթի ասացեալք, են այլ եւ այլոց մարգարէիցն՝ ՚ի սաղմոսել մարգարէացեալ։ Յաղագս որոյ ամենայն գիրքն Եբրայեցւոց ո՛չ միայն Դաւթի գրեն, այլ եւ անյա՛յտ Գիրք սաղմոսաց անուանին։ ՚Ի հինգ մասն բաժանին. են սաղմոսք որք ասին իւրաքանչիւր, Դաւթայ գրին սաղմոսք հբ̃, ՚ի Դաւիթ թ̃. Ասափայ ժբ̃, որդւոցն Կորխայ ժ̃, Իդիթոմայ ա̃, Եմանայ ա̃, Սողոմոնի բ̃, Անգէի եւ Զաքարիայի զ̃, առանց անուան ժզ̃, Մովսիսի ա̃, ալէլուիա է̃, աշտիճանաց ժգ̃[6550]։

Ցանկ Դաւթայ Մարգարէութեանն։

ա̃. Վասն հաւատոց եւ գործոց, եւ յանդիմանութեան ամպարշտաց։

բ̃. Վասն չարչարանացն Քրիստոսի, եւ առ ՚ի Հօրէ ծննդեանն, եւ վասն հեթանոսաց հաւատալոյն։

գ̃. Թէ փախեաւ նա յԱբեսաղոմայ որդւոյ իւրոյ։

դ̃. Գոհանայ զԱստուծոյ, զի ազատեաց զնա ՚ի ձեռաց Աբեսաղոմայ։

ե̃. Աղօթք ՚ի խորոց սրտէ խօսք ընդ Աստուծոյ։

զ̃. Վասն զի հիւանդութիւն ծիւրական ախտի՝ ՚ի հրամանէն Աստուծոյ ՚ի վերայ նորա հասեալ, մերձեցաւ մինչեւ ՚ի դրունս մահու։

է̃. Վասն բանիցն Քուսեայ, եւ խեղդմանն Աքիտոփելայ։

ը̃. Վասն երախտեացն Աստուծոյ առ մարդկային բնութիւնս, եւ վասն կործանմանն Սատանայի։

թ̃. Մարգարէանայ վասն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ մահուամբն իւրով յաղթահարեաց զՍատանայ որպէս զայր քաջ. խորտակեաց զբռնութիւն մեղաց, եւ ելոյծ զիշխանութիւն մահու։

ժ̃. Ասէ եւ վասն փախստեան իւրոյ ՚ի Սաւուղայ։

ժա̃. Ցուցանէ զխորամանգութիւն, որք կրկնակի ունին զմիտսն, եւ զընտանութեան եւ սիրոյ բանս խօսին, եւ թշնամւոյ եւ պատերազմողի գործ գործեն. զոր Սաւուղ առնէր՝ առ ՚ի որսալ զԴաւիթ։

ժբ̃. Միւսանգամ փախուստն ՚ի Սաւուղայ, յառաջ քան զմեղանչելն իւր։

ժգ̃. Վասն Սենեքերիմայ եւ Ռափսակայ, եւ վասն հրեշտակին որ կոտորեաց։

ժդ̃. Աստ զփառս եւ զգոհութիւնս Աստուծոյ գրէ. եւ երանէ զայնոսիկ որ բնակեալ են զլերամբն՝ եւ զտաճարաւն աստուածայնով։

ժե̃. Մարգարէանայ զմարդկեղէն չարչարանսն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, եւ զյարութիւնն մեռելոց, եւ զփրկութիւն այնոցիկ՝ որ հաւատալոց էին ՚ի նա։

ժզ̃. Աղօթէ մարգարէն առ Աստուած, եւ աղաչէ փրկիլ ՚ի ձեռաց Սաւուղայ։

ժէ̃. Օրհնութիւն Աստուծոյ, որ փրկեցաւ ՚ի ձեռաց Սաւուղայ, եւ ՚ի ձեռաց ամենայն թշնամեաց իւրոց. եւ կոչումն հեթանոսաց եւ օտարանալն Հրէից։

ժը̃. Վասն արարածոցս լինելութեան. եւ վասն երից օրինացն, բնականին, եւ օրինականին, եւ կատարելոյն, որ է Քրիստոսին. եւ ՚ի խորհուրդ առաքելոցն Քրիստոսի։

ժթ̃. Առաքեաց Սենեքերիմ թուղթ հայհոյութեան առ Եզեկիա ՚ի ձեռն Հռափսակայ զօրագլխին իւրոյ։ Իսկ Եզեկիա տարեալ զթուղթ նորա ՚ի տաճարն տարածանէր, որպէս զի փոխանակ հայհոյութեանն Սենեքերիմայ, ընկալցի յԱստուծոյ զհատուցումն որ եղեւ իսկ։

ի̃. Վասն կոտորածին Ասորւոց, եւ հիւանդանալոյն Եզեկիայ եւ յառնելոյն եւ հնգետասան ամ ՚ի կենացն խոստանալոյն։

իա̃. Վասն չարչարանացն Քրիստոսի եւ յարութեանն, եւ վասն կոչման հեթանոսաց, եւ փրկութեան ամենայն աշխարհի, եւ վասն առաքելոցն Քրիստոսի, եւ վասն Հրէիցն յանդգնութեան։

իբ̃. Մարգարէանայ վասն ճշմարիտ հովուին Քրիստոսի, որ եդ զանձն իւր ՚ի վերայ հօտին։

իգ̃. Վասն յարութեան Քրիստոսի, եւ յերկինս վերանալոյն եւ ամպաչու ճանապարհին։

իդ̃. Աղօթէ մարգարէն վասն իւր, զի պատերազմունք յոյժ խաղային ՚ի վերայ նորա. վասն այնորիկ զնոր եւ զհին մեղսն յիշէ, եւ աղաչէ զԱստուած, թողութիւն գտանել։

իե̃. Պաղատանք առ Աստուած չկորնչել ընդ ամպարիշտս եւ ընդ մեղաւորս. այլեւ ՚ի խորհուրդ Եկեղեցւոյ։

իզ̃. Փախուստն ՚ի Սաւուղայ յառաջ քան զերկրորդ օծումն նորա ՚ի Քեբրոն՝ թագաւոր։

իէ̃. Դարձեալ վասն հալածմանն իւրոյ ՚ի Սաւուղայ։

իը̃. Վասն խորանին եւ պատարագացն, եւ քահանայիցն. յարի այս եւ յԵզեկիա, եւ ՚ի Քրիստոս, վասն զի նա կոտորեաց զԱսորիս, եւ Քրիստոս զդեւս ՚ի մկրտութեան իւրում։

իթ̃. Հպարտանալն Ադամայ, նոյնպէս եւ Եզեկիայ, եւ խրատելն նոցա յԱստուծոյ եւ փրկելն։

լ̃. Վասն հալածման յԱբեսողոմայ զհետ մեղացն գործելոյ. քանզի ցուցանէ ՚ի բանս իւրում Դաւիթ՝ յասելն այսպէս. ՚Ի քեզ Տէր յուսացայ։

լա̃. Վասն զի մեղաւ եւ ապաշխարեաց եւ եհաս թողութեան. եւ երանի տայ այնոցիկ, որք ապաշխարութեամբ գտցեն զթողութիւն մեղաց։

լբ̃. Եզեկիայ փրկիլն յԱսորւոց, առ որ յորդորեաց զժողովուրդն մատուցանել զոհս Տեառն, եւ ցնծալ եւ ուրախ լինել ՚ի Տէր, այլ եւ վասն արարածոցս լինելութեան։

լգ̃. Փախեաւ մարգարէն ՚ի Սաւուղայ, եւ գնաց առ Աքիմելէք. եւ անտի առ Անքուս. յիշէ եւ զԴովեկ Ասորի. քանզի նա եղեւ մատնիչ քահանայապետիցն՝ զոր կոտորեաց Սաւուղ։ Յիշէ աստ եւ զԶիփացիսն, եւ զայնոսիկ որ լինէին Դաւթի առ Սաւուղ մատնիչ։

լդ̃. Մարգարէութիւն վասն չարչարանացն Տեառն. եւ վասն միւսանգամ փախստեան իւրոյ ՚ի Սաւուղայ։

լե̃. Առնուլ զկուժն ՚ի Սաւուղայ եւ զնիզակն, եւ երդնուլն Սաւուղայ, եւ ստելն։

լզ̃. Խրատէ նախանձաւոր լինել բարեաց. եւ մխիթարէ զայնոսիկ որ ՚ի վիշտս իցեն. եւ ո՛չ երանէ զամպարիշտս ՚ի դիւրութիւն։

լէ̃. Պատմէ զպէսպէս վիշտս Սաւուղայ, եւ զԱբեսողոմայ զբռնաւորութիւնն, եւ զչար խորհրդաւորութիւնն Աքիտոփելայ։

լը̃. Փախուցեալ երթայր մարգարէն յԱբեսողոմայ, եւ պատահեալ նմա Սէմէի, դէմ յանդիման թշնամանէր զնա։ Իսկ նա եդեալ պահապան բերանոյ իւրոյ՝ կայր ՚ի լռութեան, եւ ընդ միտս իւր աստուածախօսէր։

լթ̃. Զերծեալ մարգարէն ՚ի հիւանդութենէ իւրմէ՝ գոհանայ զԱստուծոյ. այլեւ մարգարէութիւն վասն Դանիէլի եւ Երեմիայ. եւ վասն մարդկային բնութեանս ազատութեան ՚ի մեղաց եւ ՚ի մահուանէ։

խ̃. Վասն չարչարանացն Քրիստոսի, եւ կամաւոր աղքատութեանն, եւ վասն Յուդայի մատնչի։

խա̃. Փափագելով մարգարէն ՚ի խորանն Տեառն, յորժամ փախստեայ էր ՚ի Սաւուղայ. նաեւ գերելոցն ՚ի Բաբելովն ողբերգական պաղատանք։

խբ̃. Զի դարձաւ մարգարէն ՚ի հալածանաց իւրոց յառաջին, եւ եկն ՚ի խորանն Տեառն. յայտնէ սա եւ զխակութիւն, եւ զչարութիւն Բաբելացւոցն, եւ զգազանամտութիւն տգիտութեան նոցա։

խգ̃. Յիշատակ ելիցն յԵգիպտոսէ. եւ վասն Մակաբայեցւոցն մարտիրոսանալոյն յԱնտիոքայ թագաւորէ։

խդ̃. Մարգաէանայ զբղխումն Բանին ՚ի Հօրէ, որ եղեւ փրկութիւն ամենայն աշխարհի. վասն զի Հայր՝ զՈրդի իւր սիրելի անուանեաց, որպէս եւ ասաց. Դա՛ է Որդի իմ սիրելի։ Եւս եւ ՚ի խորհուրդ սուրբ Աստուածածնին։

խե̃. Վասն պէսպէս փորձութեանցն եկեղեցւոյ եւ խաղաղութեան։

խզ̃. Վասն հեթանոսաց փրկութեան, եւ եկեղեցւոյ խաղաղութեան, եւ համբառնալոյն Քրիստոսի առ Հայր։

խէ̃. Եւ այս զնոյն օրինակ զԵկեղեցւոյ պատմէ, եւ զմեծ եւ զաստուածազօր պատերազմին յաղթութիւնն նշանակէ։

խը̃. Վասն վախճանի աշխարհիս, եւ հատուցման իւրաքանչիւր գործոց։

խթ̃. Մարգարէանայ վասն միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի, եւ տիեզերաժողով դատաստանին, եւ վասն նորոյ կտակիս, եւ փոխելոյ հնոյն։

ծ̃. Յանդիմանեալ ՚ի Նաթանայ մարգարէէ՝ խոստովանի զմեղսն. վասն մտանելոյն առ Բերսաբէէ, այլեւ մարգարէանայ վասն դարձին ՚ի Բաբելոնէ։

ծա̃. Թաքեաւ Դաւիթ ՚ի տան Աբիմելեքեայ քահանայի. առ որ եկեալ Դովեկ Եդովմայեցի, պատմեաց Սաւուղայ. եւ նորա բարկացեալ յոյժ կոտորեաց զքահանայսն։

ծբ̃. Վասն հրեշտակին՝ որ կոտորեաց զՍենեքերիմ ՚ի ձորն. եւ ՚ի տեղին Մաղաղեթայ։

ծգ̃. Մարգարէանայ զոր առ յապա անցք ընդ Սաւուղ անցանելոց էին յայլազգեացն. եւ դարձեալ որպէս անպարապ եղեւ ՚ի ժամուն Սաւուղ, եւ դարձաւ ՚ի հալածելոյ զԴաւիթ. եւ Դաւթի գտեալ զօգնութիւն յԱստուծոյ, գոհանայ եւ օրհնէ զԱստուած։

ծդ̃. Ասէ դարձեալ վասն հալածանացն իւրոց ՚ի Սաւուղայ, եւ ընդ նմին մարգարէանայ վասն չարչարանաց Փրկչին մերոյ. եւ վասն Հրէիցն՝ որ ինչ արարին ընդ նմա. եւ վասն Յուդայի՝ որ խորամանկութեամբ մատնեաց զնա։

ծե̃. Պատմէ Դաւիթ վասն իւր, եւ վասն գերութեան ժողովրդեանն, զի կոխան եղեւ անօրինաց սրբութիւնք նոցա, եւ հեռացան նոքա ՚ի տաճարէն իւրեանց եւ ՚ի քաղաքէն։

ծզ̃. Զի փախեաւ Դաւիթ յերեսաց Սաւուղայ յայրի անդ. այլ եւ ՚ի կոչումն հեթանոսաց։

ծէ̃. Վասն հալածման Սաւուղայ, եւ վասն երդմնազանցութեան նորա. որ այլոց դատաւոր անուանէր, եւ ինքն համակ զանօրէնութիւն գործէր. յարի այս եւ առ Հրէիցն ժողով։

ծը̃. Զերծեալ մարգարէն յանիրաւ պատերազմէն եւ ՚ի սպանմանէն, մատուցանէ Աստուծոյ զաղօթս, եւ խնդրէ զփրկութիւն. եւ մարգարէանայ վասն կոչման հեթանոսաց, եւ ցրման Հրէից. եւ զԱստուծոյ արդար դատաւորութենէն։

ծթ̃. Աստ զգերութիւնս եւ զաւերս Հրէիցն՝ որ հասանելոց էին մարգարէանայ. ասէ, արդ եւ զԱստուծոյ արդար դատաւորութիւնն եւ զմարդասիրութիւնն։

կ̃. Դարձեալ ՚ի նոյն դէմս ասէ. այլեւ զգերութիւնն Բաբելացւոց՝ եւ զելն նշանակէ։

կա̃. Վասն Մակաբայեցւոցն, եւ Անտիոքայ երեւելւոյն ՚ի վերայ յառնելոյն. եւ թէ ո՞րպիսի միտս պա՛րտ է ունել ՚ի պատերազմի եւ նեղութեան։

կբ̃. Փախչիլն ՚ի Սաւուղայ առ Աքիմելէք, եւ անտի առ Անքուս, եւ գնալն յանապատ. եւ զոր ունէր փափաք առ Աստուած նուագէ. եւ զսատակումն Սաւուղայ յառաջագոյն պատմէ։

կգ̃. Դարձեալ ՚ի նոյն դէմս ասէ. այլ եւ պատմէ զամենայն դաւաճանութիւնսն Սաւուղայ. եւ թէ ո՞րպէս զերծաւ ՚ի նենգութեանց նորա։

կդ̃. Վասն գերելոցն ՚ի Բաբելոն, որք տային բերել ընծայս եւ պատարագս յԵրուսաղէմ. եւ ցանկութիւն քաղաքին. ընդ նմին մարգարէանայ եւ զհեթանոսաց փրկութիւն։

կե̃. Վասն կոչման հեթանոսաց, եւ մարգարէութիւն վասն գերութեանն Իսրայէլի ՚ի Բաբելոն, եւ ո՛չ վասն ելիցն։

կզ̃. Վասն մարմնանալոյ Բանին Աստուծոյ, եւ յայտնելոյ աշխարհի զփրկութիւն։

կէ̃. Վասն միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի. եւ հատուցման ըստ գործոց. եւ կործանմանն Սատանայի, եւ աւերման դժոխոց եւ զերծեալք ՚ի բռնաւորէն փառաւորեն զԱստուած։

կը̃. Վասն Քրիստոսի չարչարանացն. եւ մերժումն Հրէիցն. եւ վասն դարձին ՚ի Բաբելոնէ։

կթ̃. Վասն փրկելոյն Դաւթի յԱբեսողոմայ եւ ՚ի Սաւուղայ եւ յայլոց բազմաց։

հ̃. Բժշկեալ մարգարէն ՚ի հարուածոցն, գոհանայ զԱստուծոյ. այլ եւ վասն գերելոցն ՚ի Բաբելոն, եւ վասն ելիցն նոցա մարգարէութիւն։

հա̃. Մարգարէանայ վասն մարմնանալոյ միածնի Որդւոյն Աստուծոյ. զի նմա երկիրպագին ամենայն թագաւորք երկրի, եւ նա թագաւորեաց ՚ի ծագաց մինչեւ ՚ի ծագս աշխարհի։

հբ̃. Զգերելոցն ՚ի Բաբելոն, եւ զամենայն մարդոյ զպէսպէս յուզմունս խորհրդոց ողջացուցանէ։

հգ̃. Ասէ եւ զբնաջինջ լինելն Հրէից ՚ի Հռոմայեցւոց անտի. որ եղեւ ՚ի ձեռն Տիտոսի կայսեր յետ խաչին։

հդ̃. Զի եբարձ մարգարէն զամբարշտութիւն ազգին Յուդայ իբրու թագաւորեալ էր նոցա. եւ քանզի թեւակոխէր թագաւորել ՚ի վերայ Իսրայէլի, եւ ասէր. Յորժամ առից ժամանակ, զԻսրայէլ եւ՛ս ուղիղ դատեցայց, եւ զեղջեւրս մեղաւորաց փշրեցից։

հե̃. Վասն հատուցման Ասորեստանեայց, եւ վասն հարուածոցն Սենեքերիմայ։

հզ̃. Վասն գերելոցն որք ՚ի Բաբելոն էին. զի յերկմիտս եղեալ զարհուրէին ՚ի վշտաց. ուսուցանէ նոցա թէ ո՞րպէս արժան է առ Աստուած աղօթս մատուցանել, եւ զերծանել ՚ի վշտաց եւ հասանել դիւրութեանց։

հէ̃. Ամբաստանէ զՀրեայս, եւ ցուցանէ որ ինչ առ հարս նոցա սքանչելիք եղեն. եւ նոքա ամենայնի ապերախտ գտան։

հը̃. Վասն Անտիոքայ Եպիփանու, որ քանդեաց զԵրուսաղէմ, եւ կոտորեաց զպաշտօնեայս Աստուծոյ։

հթ̃. Պաղատանք գերելոցն՝ որք ՚ի Բաբելոն էին. եւ թէ ո՞րպէս պա՛րտ է խնդրել յԱստուծոյ զքաւութիւն եւ զթողութիւն։

ձ̃. Յիշէ զելն յԵգիպտոսէ. եւ մարգարէանայ դարձեալ զաւերն ՚ի Բաբելացւոց, եւ վասն կոչման հեթանոսաց։

ձա̃. Զգուշացուցանէ յանիրաւ դատաստանաց. եւ պատուիրէ խնամել զաղքատս. եւ կոչէ զիշխանս Հրէից՝ աստուածս եւ հրեշտակս։

ձբ̃. Մարգարէանայ վասն ելիցն Իսրայէլի ՚ի Բաբելոնէ, որ առ Դարեհիւ արքայիւ. զի ամենայն ազգք՝ որք գոռային զհետ նոցա, ամաչէին որպէս զԱմաղէկ։

ձգ̃. Ցանկայր մարգարէն տանն Տեառն, յորժամ էրն յերկիրն այլազգեաց. եւ երանի տայր բնակողաց ՚ի նմա. եւ մարգարէանայ դարձեալ վասն ելիցն ՚ի Բաբելոնէ, եւ տիեզերաց ազատանալոյ։ Իսկ հնձան զԵկեղեցի կոչէ, եւ այգի զմարմին Քրիստոսի, որ ուրախ առնէ զամենայն արարածս։

ձդ̃. Զփրկութիւն երկուց ժողովրդոց մարգարէանայ. զի զՀրէայսն փրկեաց ՚ի ծառայութենէ Բաբելացւոցն, եւ զհեթանոսս՝ ՚ի բռնութենէ Սատանայի։

ձե̃. Աղօթէ մարգարէն առ Աստուած վասն փրկութեան իւրոյ, եւ այլոց բազմաց. եւ մարգարէանայ զՍենեքերիմայ եւ զԵզեկիայ իրս. եւ յառաջագոյն ասէ զհեթանոսաց կոչումն ե զփրկութիւն։

ձզ̃. Վասն Եկեղեցւոյ մարգարէութիւն։

ձէ̃. Թէ կալան զնա այլազգիքն ՚ի Գէթ. կապեցին երկաթով եւ եդին ՚ի ներքնումն եւ ՚ի ստուերական բանտի. եւ որք ընդ նմայն էին՝ ցրուեցան ՚ի նմանէ. հանէ այս յԱդամ եւ ՚ի Քրիստոս, եւ յելն ՚ի Բաբելոնէ. եւ յամենայն բնութիւնս մարդկան՝ փրկել ՚ի դժոխոց։

ձը̃. Վասն բազում երախտեացն Աստուծոյ առ Դաւիթ, եւ պէսպէս բարերարութեանցն գոհանալով զԱստուծոյ, երգս առեալ՝ զայս ամենայն խնդութեամբ նուագէ։

ձթ̃. Հրէից եւ ամենայն մարդկան՝ առհասարակ ներգործութիւն եւ յոյս փրկութեան ցուցանէ։

ղ̃. Ասէ թէ ոյք յուսան առ Աստուած, յամենայն երկիւղից փրկին որպէս զԵզեկիա։

ղա̃. Վասն միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի, եւ վերջին շաբաթին. որ եւ ցուցանէ սրբոցն պատիւ, եւ մեղաւորացն տանջանս։

ղբ̃. Վասն մարմնոյն Քրիստոսի վայելչութեանն եւ փոփոխմանն երգէ, զի Աստուծոյ բնութիւնն անշրջելի է։

ղգ̃. Վասն թագաւորաց եւ իշխանացն Հրէից, որ անիրաւէին եւ զրկէին։

ղդ̃. Վասն Յովսիայ թագաւորի, որ կործանեաց, եւ այրեաց զկուռս։

ղե̃. Մարգարէանայ վասն շինութեան տաճարին. եւ վասն կոչման հեթանոսաց. եւ վասն միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի, եւ արդար դատաստանին։

ղզ̃. Վասն առաջին եւ երկրորդ գալստեանն Քրիստոսի. եւ վասն հաստատութեան երկրին, եւ յանդիմանութիւն կռապաշտիցն։

ղէ̃. Մարգարէանայ դարձեալ վասն միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի, եւ արդար դատաստանի նորին. եւ վասն դարձին Հրէից։

ղը̃. Ասէ զելս Հրէիցն ՚ի Բաբելոնէ. եւ մարգարէանայ վասն յայտնութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի. եւ վասն Հրէիցն ապստամբութեան։

ղթ̃. Յորդորէ զամենայն մարդ, թէ ո՞րպէս արժան է գոհանալ եւ օրհնել զԱստուած։

ճ̃. Մարգարէանայ դարձեալ՝ վասն Յովսիայ թագաւորի. եւ սպառնայ մեղաւորաց՝ ՚ի մեծ եւ ՚ի վերջին առաւօտին սատակել զամենեսեան։

ճա̃. Զգերելոցն ՚ի Բաբելոն՝ զվիշտսն յիշէ։ Այլ եւ զկոչումն հեթանոսաց. յարի այս եւ յամենայն ոք՝ որ ՚ի վիշտս իցեն. եւ Աստուծոյ օգնականութեանցն պատահեալ աղերսէ։

ճբ̃. Յարէ զայս՝ յառաջին նոյն միտս, վասն զի ՚ի նմա աղաչէին՝ դարձին պատահել. իսկ ՚ի սմա ազատեալք, օրհնեն զԱստուած բարերարն։ Եւ կարծեմ յաճախ լինել յամենայն մարգարէից զայսպիսի օրհնութիւն՝ ազատել ՚ի դառն ծառայութեանց, եւ մեծի փրկութեան արժանանալ։

ճգ̃. Վասն արարածոցս լինելութեան մի ըստ միոջէ պատմէ. եւ արարիչ եւ յօրինօղ ամենայնի զԱստուած երեւեցուցանէ։

ճդ̃. Յիշեցուցանէ զառ ՚ի հայրապետացն զԱստուծոյ եղեալ խոստմունսն. որպէս թէ ո՛չ անիրաւ զապաշնորհ ժողովուրդն՝ յիւրում խնամոցն մերկացոյց։ Եւ վարդապետէ սովիմբ զնոր ժողովուրդս զի մի՛ ընդ նոյն հետս գնասցեն. այլ ընդ ուղղորդն ճանապարհորդեսցեն։

ճե̃. Զբարեգործութեանցն առնէ յիշումն. եւ զօգտեցելոցն զանշնորհակալութիւնն տրտնջէ. եւ զհասեալ նոցա նեղութիւնն վարդապետէ, եւ թողութեան պատահել աղաչէ։

ճզ̃. Յառաջաձայնէ զառ ՚ի գերութեանն զերծումնն՝ յանբաւ բարութեանցն Աստուծոյ եղեալ. զի յայնմ ստուերագրեալ տեսանեմք եւ զմեր փրկութիւն. եւ յայսմ օրէնսդրութիւնս, մեզ առաւել քան նոցա, ՚ի ճանապարհս մարգարէութեան հաւատարմացուցանել։

ճէ̃. ԶՀրէից զդարձն ՚ի գերութենէն. եւ զհեթանոսաց փրկութիւնն յառաջագոյն վճռէ. ընդ ծզ սաղմոսին, եւ ընդ ծթ-ին, որ ասէ. Աստուած մերժեցեր եւ։

ճը̃. Առ մատնիչն անձին իւրոյ ասաց, առ Աքիտոփէլ, որ կին ունէր եւ որդիս. բայց կատարեցաւ դարձեալ առ Յուդայ՝ որ եղեւ մատնիչ Որդւոյ նորա Յիսուսի, թէպէտ ո՛չ ունէր կին եւ որդիս. որում մարթ էր լինել որբ եւ այրի։

ճթ̃. Պատմէ զվերացումն Փրկչին, եւ զնստելն ընդ աջմէ Հօր. նաեւ զծնունդն որ յԱստուծոյ Հօրէ։

ճժ̃. ԶԱմոնացւոց եւ զՄովաբացւոց եւ զԵդոմայեցւոց գումարելն ՚ի միասին ՚ի պատերազմ՝ պատմէ յերեսաց Յովսափաթու։

ճժա̃. Երանէ զերկիւղածս Տեառն, զվարդապետութիւն բարեպաշտութեան կամեցողացն յառաջ բերելով։

ճժբ̃. Զարթուցանէ զամենեսեան օրհնել զԱստուած, յիշելով զբարերարութիւն իւր առ աղքատս։

ճժգ̃. Վասն ելիցն յԵգիպտոսէ, եւ անցանելոյն ընդ Յորդանան, ՚ի ձեռն Յեսուայ, եւ վասն կռոցն տկարութեան, եւ Աստուծոյ զօրութեանն։

ճժդ̃. Վասն Անտիոքայ Եպիփանու նեղութեանցն. եւ վասն հասարակաց վշտաց, եւ Տեառն օգնականութեանն. այլ եւ վասն զերծանելոյ մարգարէին ՚ի հիւանդութենէ իւրմէ։

ճժե̃. Զերծեալ մարգարէն ՚ի տեսչութենէն Աստուծոյ ՚ի բանտէն Աբիմելեքեայ, այլակերպեցաւ առաջի նորա. եւ գնաց անտի գոհանալով զԱստուծոյ։

ճժզ̃. Վասն զի՝ յամենայն մարգարէ յարի օրհնութիւնս. քանզի շնորհք Հոգւոյն է, փրկութեան պատահողացն՝ օրհնել զբարերարն Աստուած։

ճժէ̃. Զի ՚ի դարձին ՚ի Բաբելոնէ խմբեալ բարբարոսացն ՚ի վերայ Հրէիցն, եւ աստուածահալած հարուածովք ծախեալք եղեն։ Յարի՛ այս եւ առ հեթանոսս, որ բազում իշխեցելոյն ՚ի Բանսարկուէն զերծեալք, որոց սոցա եւ նոցա՝ շնորհք Հոգւոյն առաջնորդեաց վարդապետութեամբ։

ճժը̃. Զբոլոր առաքինութեան տեսակս եդեալ է՛ աստ, եւ զբժշկութիւնս պէսպէս ախտից, որպէս ինքն Դաւիթ՝ որ թէպէտ եւ խոտորեցաւ գայթագղեալ՝ սակայն դարձեալ միւսանգամ արտասուօք հետեւեցաւ աստուածայնոց օրինաց։ Երանէ եւ զթագաւորական ճանապարհին զանխոտոր հետեւեալսն, եւ ո՛չ յաջ կամ յահեակ ՚ի հրամանէ պատուիրանին խոտորեալ։

ճժթ̃. Թէ շրջէր մարգարէն փախստական տեղւոջէ ՚ի տեղիս. որպէս ագռաւ ՚ի լերինս, զամս երկոտասան՝ վասն որոյ տաղտկացեալ ասաց. Վայ՝ զի պանդխտութիւն իմ յերկարեցաւ։

ճի̃. Մարգարէանայ վասն եղելոցն ՚ի Բաբելոն ՚ի վիշտս։

ճիա̃. Ասէ դարձեալ վասն ելիցն, եւ վասն շինութեանն Երուսաղեմի։

ճիբ̃. Եւ այս ցուցանէ զարդարոցն զբարեպաշտութիւն։

ճիգ̃. Թէ յետ ելիցն ՚ի Բաբելոնէ, մերձակայ բնակիչքն տխրեալք ընդ Հրէիցն ազատութիւն, միաբանեալք ՚ի պատերազմ գումարեցան ՚ի վերայ նոցա. կամեցեալք անյիշատակել զնոսա. իսկ Աստուած իւրայոցն՝ օգնեաց, եւ զպատերազմօղսն յետս դարձոյց։

ճիդ̃. Զի յետ դարձին՝ յաղթութեան հանդիպօղքն, զյաղթութեանն երգեն զօրհնութիւն. եւ զաստուածային յուսոյն քարոզեն զզօրութիւն։

ճիե̃. Ազատանալ բովանդակ ազգին Հրէից՝ ՚ի Կիւրոսէ Պարսից արքայէ։

ճիզ̃. Վասն շինութեան տաճարին ՚ի Զորաբաբիլէ։

ճիէ̃. Երանէ զայնոսիկ՝ որք յուսալովն յԱստուած ՚ի նմանէ երկնչին. որով առաքինութեան ստացուածք՝ առաւել աւարտին։

ճիը̃. Ցուցանէ զկնի դարձին՝ զյարուցելոցն ՚ի վերայ Հրէիցն զօտար ազգացն, եւ որպէս թէ որք ՚ի Հրէից են, վարդապետեն ասել զայս։

ճիթ̃. Արդարք՝ զայս աղօթս մատուցանեն առ Աստուած. վկայէ եւ յառաջաբան Սաղմոսիս։

ճլ̃. Զխոնարհութիւն ուսուցանէ մարգարէական բանս, եւ զնորա կերպարանացն ցուցանէ զդէմս. որպէս թէ աղօթելով զԱստուած հաշտեցուցանել։

ճլա̃. Մարգարէանայ ՚ի դէմս Զորաբաբիլի, որով վերստին տաճարն նորոգեցաւ. եւ վասն մարմնաւոր ծննդեանն Քրիստոսի. նաեւ ՚ի խորհուրդ Եկեղեցւոյ։

ճլբ̃. Թէ յետ ելիցն ՚ի Բաբելոնէ ՚ի ձեռն Զորաբաբիլի, ՚ի մի տէրութիւն հնազանդեցան Յուդայ եւ Իսրայէլ, որք ՚ի յՌոբովամայ բաժանեցան։

ճլգ̃. Յարի՛ եւ այս ՚ի Բաբելոնէ դարձեալսն. եւ ամենայն բարեպաշտից ՚ի խրատս, որպէս թէ ո՛չ միայն ՚ի տունջեան, այլ եւ ՚ի գիշերի օրհնել զԱստուած։

ճլդ̃. Ասէ զառաջին ելն յԵգիպտոսէ. եւ մարգարէանայ վասն դարձին ՚ի Բաբելոնէ. եւ վասն կռոցն տկարութեան, եւ Աստուծոյ զօրութեանն։

ճլե̃. Վասն մեծամեծ սքանչելեացն Աստուծոյ։

ճլզ̃. Զառ ՚ի Բաբելոնի պատահումն պատմէ։

ճլէ̃. Յետ դարձին գոհութիւն՝ վանել զթշնամիսն։

ճլը̃. ԶՈվսիա թագաւորէ ունի նախասացութիւն։

ճլթ̃. Հալածեալ ՚ի Սաւուղայ երանելին Դաւիթ, յօգնականութիւն կոչէ զբոլորեցունցն Աստուած։

ճխ̃. Դարձեալ վասն նորին իրաց աղաչէ։

ճխա̃. Զի յայրին թաքուցեալ Դաւիթ՝ աղօթս մատուցանէր առ Աստուած։

ճխբ̃. Զի հալածէր զնա Աբիսողոմ որդի նորա։

ճխգ̃. Մարգարէանայ վասն դարձին ՚ի Բաբելոնէ, եւ վասն յարուցելոցն պատերազմողաց ՚ի վերայ Հրէից, զոր եւ բազումք ՚ի մարգարէից յիշեցին։

ճխդ̃. Օրհնել հրամայէ ամենեցուն զՏէր. յարմարի այս եւ առ հեթանոսաց կոչումն։

ճխե̃. Դարձեալ յորդորէ երանելիս Դաւիթ, օրհնել զամենեցունցն Աստուած. զոր եւ վերնագիր սաղմոսիս յայտ առնէ. քանզի ասէ. Ալէլուիա։

ճխզ̃. Թէ յետ դարձին ՚ի Բաբելոնէ եւ շինելոյն զտաճարն ՚ի Զորաբաբիլէ, Անգէաս եւ Զաքարիաս՝ երգս առեալ նուագէին ասելով. Շինէ զԵրուսաղէմ Տէր, եւ զցրուեալսն Իսրայէլի ժողովէ։

ճխէ̃. Դարձեալ ՚ի նոյն դէմս ասէ, եւս եւ վասն առաքելոցն քարոզութեան։

ճխը̃. Զամենայն արարածս յօրհնաբանութիւն կոչէ երանելիս Դաւիթ՝ զիմանալիս եւ զզգալիս։

ճխթ̃. Օրհնութիւն վասն դարձին ՚ի Բաբելոնէ. նաեւ ՚ի խորհուրդ Մակաբայեցւոցն։

ճծ̃. Վասն հասարակաց օրհնութեան։

[6550] Յօրինակին մերում զկնի առաջիկայ նախադրութեանս մակագրելոյ՝ Եպիփանու եպիսկոպոսի Կիպրացւոյ, (զոր եւ եթ ունին բազում գրչագիրք,) յաւելեալ լինի եւ այլ հատուած ինչ ճառի ՚ի վերայ սաղմոսաց, դարձեալ նմին Եպիփանու Կիպրացւոց մակագրեալ, որ սկսանի. Արդ առեալ ասէ Սամուէլ զեղջեւր եւ այլն. զոր բաց ՚ի մերմէս ունէր եւ այլ օրինակ մի՝ բայց յանուն Դաւթի փիլիսոփայի։ Արդ մեք զերկրորդիւ զայսու զանց արարեալ՝ փոխանակ նորա դիպողագոյն եւս համարեցաք՝ համեմատ այլոց գրոց յաւելեալ կարգել աստանօր զցանկ գլխակարգութեանց իւրաքանչիւր սաղմոսաց, առեալ յայլոց օրինակաց, որ պակասէր ՚ի մերումս։ Մանաւանդ զի եւ արտադրութիւն բանիցն նորա՝ ուշիմ քննողաց հաւանական իմն կարծիս տայ՝ նորին լինել գործ, որ զնախադրութիւնս եւ զցանկս անցն իւր գրոց Հնոց Կտակարանաց վայելչաբան հմտութեամբ յօրինեաց։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ