ԳԻՐՔ ԵՐՐՈՐԴ ՄԱԿԱԲԱՅԵՑՒՈՑ

1
Գլուխ Ա

Ա 1 Ա՛զդ եղեւ Փիղովպատովրայ ՚ի դարձելո՛ց անտի վասն կողմանցն յորոց մերժէ՛ր զնա՝ եւ զզօրս իւր Անտիոքոս. ժա՛մ տայր՝ հրամա՛ն հանէր ամենայն զօրաց իւրոց հետեւակաց եւ հեծելոց, եւ առնոյր ընդ իւր զքոյր իւր զԱրսինոյէ. չո՛ւ առնէր, խաղայր գնայր գայր հասանէր ՚ի կողմանս Հռափայեցւոց, ուր էին հասեալ բանակեալ Անտիոքոս ամենայն զօրօք իւրովք[6422]։ 2 Թէոդոտոս ոմն անուն՝ գո՛րծ ՚ի միտ արկանէր, առնոյր գունդ մի որ ընդ իւրով ձեռամբ էր, ծածո՛ւկ վառէր. հասանէր գիշերի ՚ի վերայ խորանին Փտողոմեայ, ՚ի նե՛րքս անկանել՝ եւ զնա անդէ՛ն սպանանել. եւ միայն անձամբ վճարել զգործ պատերազմին։ Նմա պատահեալ առաջնորդէր Դովսիթէոս անուն յազգէ Հրէայ, օտարացեալ ՚ի նախնեացն օրինաց. անդէն ՚ի խորանի անդ արա՛գ արա՛գ շիջուցանէին. եւ ա՛յսպէս մարտն բորբոքէր, եւ իրքն Անտիոքայ առաւե՛լ յաջողէին[6423]։ 3 Յառնէ՛ր վաղվաղակի Արսինոյէ, ՚ի ձա՛յն ողորմ լալոյ, զգէսս արձակեալ առաջի զօրացն աղաչէր, այսուհետեւ ՚ի վերայ անձանց եւ որդւոց մարտնչել։ Եւ եթէ ինչ յաղթութեան հնա՛րս գտանել մարթասցեն, խոստանայր տալ նոցա յայր՝ երկուս երկուս մանեակս ոսկիս։ Եւ ա՛յնպէս դէ՛պ լինէր թշնամին ՚ի ձեռս Անտիոքայ եւ զօրացն ապականել բազումս կոտորելով, եւ բազումս ՚ի գերութեան վարելով[6424]։ 4 Իբրեւ այս խորհուրդք յաղթեցան, եւ գործն այն ՚ի ձեռս իւր պատրաստեցաւ. ե՛դ ՚ի մտի իւրում հասանել ինքն ՚ի վերայ քաղաքաց որ շուրջ զիւրեւ էին, եւ տալ նոցա մխիթար։ Զա՛յս առնէր կատարէր, ընդ ամենայն տեղիս պաշտամանց պարգեւս բաշխէր. քաջալերեալս եւ մխիթարեալս ընդ իւրեւ՛ կացուցանէր[6425]։ 5 Արձակեցին եւ Հեբրայեցիքն ՚ի ծերակոյտ ժողովրդենէ անտի հարցանե՛լ զողջոյն. մատուցանել պատարագս. յա՛յտ առնել զխնդալ վասն յաղթութեանն ուրախութեան. եւ նա եդ ինքն ՚ի մտի իւրում յօժարել հասանել սիրով ուրախութեամբ ՚ի մէջ նոցա[6426]։

Բ 6 Իբրեւ եկն եհաս յԵրուսաղէմ մեծաւ շքով բազում պաշտամամբք, ողջակէզս պատարագաց մատուցանէր մեծին Աստուծոյ, գոհանայր եւ շնորհս մատուցանէր. եւ ինչ մի կամէր աւելի պաշտօն ՚ի տեղի անդր ցուցանել։ Իբրեւ եկն եհաս ՚ի տեղին սուրբ, է՛ր զարմացեալ ընդ գեղեցկութիւն վայելչութեանց տաճարին, եւ ընդ օրէնս սպասուցն. խորհեցաւ ցանկացաւ մտանել ինքն ՚ի տաճա՛ր անդր[6427]։ 7 Նոքա կացին առաջի եւ ցուցանէին, եթէ ո՛չ օրէն եւ պատշաճ է զայդ առնել. քանզի եւ Հրէից իսկ ո՛չ է մարթ մտանել, եւ ո՛չ քահանայից ամենեցուն. բայց միայն միում քահանայապետին, սակայն եւ նմա տարոջէ՛ ՚ի տարի, մի՛անգամ ՚ի տարւոջ[6428]։ 8 Նածուկայի ո՛չ ինչ թուլանայր. թէպէտ եւ բերէին զօրէնսն, առաջի ընթեռնուին. եւ այնպէս ո՛չ թուլանայր. յամառեալ պնդեալ էր զանձն ՚ի ներքս մատուցանել. եթէ նոքա չիցե՛ն ասէ արժանի ՚ի ներքս մտանել՝ սակայն ինձ արժա՛ն է զայդ պատիւ առնել[6429]։ 9 Բայց աղէ՝ դու քե՛զ ասեմ. զիա՞րդ է զի յամենայն տեղիս պաշտամանց անխտի՛ր համարձակ մտանեմ. եւ ո՛չոք է որ արգել առնէ։ Եւ ա՛յլ ոք անդուստ յանդգնագո՛յնս բարբառեցաւ՝ ասէ. Զի՞ պնդեալ յամառեալ ես. իցեն ինչ արդեւք՝ վասն որոյ չիցէ՛ արժան մտանել։ Նա ասէ. Այի՛, չի՛ք ինչ հնար. թէ կամիք, եւ թէ ո՛չ կամիք. բայց թէ մտանե՛մ[6430]։ 10 Անդ քահանայքն ամենայն պատուական հանդերձիւքն իւրեանց, անկանէին սողէին, աղաչէին զԱստուած օգնել նոցա, եւ փոխել զխորհուրդն զայն ՚ի նմանէ. աղաղակաւ արտասուօք զտաճարն լնուին. եւ որ ինչ անդ դիպեալ էին քաղաքացիքն խռովեալ յանկարծակի յա՛յն վայր հասանէին վաղվաղակի, զի՞նչ իրք իցեն շշնջէին։ Կոյսք ՚ի կուսաստանաց մարբքն հանդերձ ՚ի հրապարակսն հասանէին. հո՛ղ արկեալ զվարսիւք, ճչի՛ւ աղաղակաւ զքաղաքամէջսն լնուին[6431]. 11 եւ որ ա՛րդ եւս նորամուտ հարսունք առագաստեալք յօրինեալք նստէին, զօրինաւոր զամօթն մոռացեալ, ընթացս յանդգնութեան ընդ քաղաքամէջսն ընթանային։ Սոյնպէս մատաղամարքն մանկամբքն հանդերձ, զդարման մանկանցն թողեալ, եւ ա՛յնպէս անզգայութեամբ ընդ անդաստանս առանց դարձադարձի յաւագամեծար տաճար անդր պնդեալ ժողովէին։ Բիւրապատիկ իմն էին յայս եւ ՚ի սոյն աղօթք ժողովելոցն. վասն այսորիկ որ անօրէնութեամբն խորհէր ձեռն յանձին հարեալ զինքն ՚ի ներքս մատուցանել։ Յայսր վերայ քաղաքացիքն բարկացեալ չառնուին յանձն զայնչափ տարապարտուց զառնն բռնութիւն[6432]։ 12 Իբրեւ տեսին թէ պնդեալ հաստատեալ կայ զի՛ւր կամսն կատարել. ձա՛յն ետուն միմեանց, եւ յիւրաքանչիւր զէնս գնացին, վառել կազմել պատրաստել մարտնչել՝ մեռանե՛լ ՚ի վերայ կարգացն նախնեաց՝ եւ հայրենի օրինացն. եւ անդէն վաղվաղակի մե՛ծ խռով ՚ի տեղւոջն կացուցանէին. մինչեւ հազի՛ւհազ ծերակո՛յտ ժողովրդեանն ցածուցանէին զամբոխն. եւ զպատրաստեալսն ՚ի մարտէ անտի անդրէն ՚ի նոյն ժողովսն խնդրուածոց դարձուցանէին։ Եւ զօրք քաղաքին անդրէն ՚ի նոյն խնդուածս դառնային[6433]։ 13 Իսկ որ զթագաւորաւն ծերք եւ մեծամեծք ժողովրդեանն էին՝ ջանային զմի՛տսն հպարտացեալս ցածուցանել. եւ զհեստեալ յամառութիւնն զիջուցանել. եւ նորա չէ՛ր ինչ հնար, այլ պնդեալ յամառեալ էր զդոյն կամս կատարել՝ զոր յառա՛ջն խորհեցաւ[6434]։ 14 Նոյնպէս դարձեալ եւ որ զնովաւն էին՝ իբրեւ յառնն պնդութիւն հայեցան, այսրէն ՚ի խնդրուածսն դարձան, զամենազօրն աղաչել զԱստուած. այցելո՛ւ օգնական լինել. զի մի՛ արհամարհեսցէ, եւ մի՛ ՚ի ձեռաց թողցէ, եւ մի՛ ընդ ոտս տացէ հպարտութեան խորհրդոց՝ զօրէնսն օրինաւորս։ Եւ այնպիսի ստէպ ստէպ սրտի մտօք աղաղա՛կ էր զօրացն ժողովելոց. անհնարի՛ն գոչիւն ՚ի նմին լինէր. զի կարծեալ ա՛յսպէս էր. եթէ ո՛չ միայն մարդիկն աղաղակիցեն, այլ եւ պարիսպքն եւ յատակքն հնչիցեն. զի ամենայն մարդկանն ՚ի մտի եդեալ՝ զմահ ընդ կենաց փոխանակել, քան տեսանել զտեղին սրբութեան ՚ի պղծութիւն դարձուցեալ[6435]։

2
Գլուխ Բ

1 Սկսան աղաչե՛լ եւ ասել. Տէր Տէր թագաւո՛ր երկնից, եւ Տէր Աստուած ամենայն արարածոց, սուրբ սրբոց, ամենազօր ամենակալ, հայեա՛ց ՚ի ցաւագնութիւնս մեր որ ՚ի ձեռն անօրինին եւ պղծոյն՝ որ յանդգնութեամբ հպարտացեալ է[6436]։ 2 Դո՛ւ ստեղծեր զամենայն. դու որ զամենայն ընդունիս հեզութեամբ եւ արդարութեամբ. արդա՛ր ես դու Տէր, եւ որ հպարտութեամբ եւ ամբարտաւանութեամբ ինչ գործեն՝ դատի՛ս զնոսա. դու՝ որ յառաջ զանօրէնութիւնսն գործէին հսկայս՝ որ յանձանց զօրութիւն եւ ՚ի քաջութիւն յուսացեալ էին՝ ջնջեցեր, ածե՛ր ՚ի վերայ նոցա զանչա՛փ ջուրցն սաստկութիւն։ 3 Դու՝ որ գործէին զամբարտաւանութիւն զՍոդոմացիսն՝ յա՛յտ յանդիմանութեամբ չարեօքն իւրեանց հանդերձ՝ խայտառակեցեր, ՚ի հո՛ւր եւ ՚ի ծծումբ դատեցեր, եւ առակ խայտառակութեան յետնոց թողեալ[6437]։ 4 Դու՝ զյանդուգն զբուռն արքայն սաստիկ զփարաւոն՝ որ արկ ՚ի ծառայութիւն զժողովուրդ քո սուրբ զԻսրայէլ՝ պէսպէ՛ս հարուածովք կշտամբեցեր. ցուցեր զքո զօրութիւն, եւ ցուցեր դու նմա զմեծութիւն զօրութեան քոյ, զի պատրաստեալ զհետ հեծանէր ժողովրդեան քոյ բազում զօրօք՝ կառօք եւ երիվարօք, ընկլուզեր զնա ՚ի ծով Կարմիր։ 5 Բայց զայնոսիկ որ հաւատացինն ՚ի քեզ, ՚ի վերայ ամենայն արարածոց զօրացեալս պահեցեր. որք իբրեւ տեսին զգործս ձեռաց քոց, օրհնեցի՛ն զքեզ Տէր ամենակալ։ Դու՝ թագաւոր, որ ստեղծեր զանչափ զանքննին զերկինս ամենայն, եւ ընտրեցեր քեզ զքաղաքս զայս, եւ սրբեցեր զտեղիս զայս յանուն քո քե՛զ որ աննիա՛զդ ես յամենայնի[6438]։ 6 Դո՛ւ ժողովեցեր զսա ՚ի փառս մեծութեան, եւ ՚ի պատիւ անուան քոյ. դո՛ւ սիրեցեր զտաճարս զայս, եւ խոստացար դու տանս Իսրայէլի, բա՛մ, ինչ դէպք որ հասանիցեն, կամ նեղութիւնք որ գայցեն ՚ի վերայ, գալ հասանել յայս տեղի սրբութեան խնդրուածովք, լսելի՛ առնել զաղօթս մեր։ Արդ հաւատարի՛մ է բան քո՝ եւ ճշմարիտ[6439]. 7 քանզի բազում անգամ յորժամ նեղեցան հարքն մեր՝ օգնեցե՛ր դու նոցա ՚ի խոնարհութեան իւրեանց, եւ փրկեցե՛ր դու զնոսա ՚ի մեծամեծ չարեաց։ Արդ աւասիկ եւ մե՛ք սուրբ թագաւոր, վասն մեծամեծ եւ բազում մեղաց մերոց չարչարեալք, հնազանդեալ եմք ՚ի թշնամեաց մերոց պարտասեալք եւ տարակուսեալք ՚ի տկարութեան մերում, եւ յաւուրս նեղութեան յայսմիկ. պիղծս հպարտս եւ ամբարտաւանս սպրդէ հնարել ՚ի նե՛րքս անկանել, թշնամանել զտեղի սրբութեան զանուանի ընդ ամենայն երկիր երեւեալ տաճա՛ր փառաց անուան քոյ[6440]։ 8 Թէպէտ եւ բնակութիւն քո երկնից երկի՛նք են, աներեւոյթ անձեռնհաս ձեռին մարդոյ. սակայն վասն զի հաճեցար փառօք քովք ընդ վայելչութիւն Իսրայէլի. սրբեցեր զտեղիս զայս. թէպէտ եւ յանցաւո՛ր եմք քեզ, մի՛ խնդրեր զվրէժն զայն հեթանոսաց պղծութեամբ. եւ մի՛ պարծեսցին անօրէնք յիւրեանց հպարտութիւնն, եւ մի՛ ցնծասցեն յամբարտաւանութիւն խօսից իւրեանց. խօսիցեն՝ թէ մեք կոխեցաք զտաճարն սրբութեան, զորօրինակ կոխիցին խառնակոխ յատակք մեհենից[6441]։ 9 Ջնջեա՛ զմեղս մեր, եւ ցրուեա՛ զամենայն յանցանս մեր, երեւեցո՛ զողորմութիւնս քո ըստ ժամանակիս ըստ այսմիկ։ Վաղվաղակի ժամանեսցե՛ն մեզ ողորմութիւնք քո. եւ տո՛ւր օրհնութիւն ՚ի բերան կործանելոցս եւ չարչարելոց. եւ արա՛ ընդ մեզ խաղաղութիւն[6442]։ 10 Իսկ սուրբն որ ՚ի սուրբս բնակեալ է, ամենազօ՛րն ամենակա՛լն Աստուած լուաւ զօրինաւոր զաղօթս խնդրուածոց ժողովրդեանն։ Զայն՝ որ ա՛րդ եւս հպարտութեամբ ամբարտաւանութեամբ մեծաւ ՚ի վերայ նոցա համարձակ սաստկացեալ էր. հարկանէր զնա աստի անտի սաստիկ. տանէ՛ր եւ շարժէ՛ր զնա իբրեւ զեղէգն ՚ի հողմոյ, եւ անդէն զգետնէր։ Եւ նա ա՛յնպէս անկեալ դնէր անզգայ ընդարմացեալ անմռունչ՝ անդամալոյծ լուծեալ յամենայն յօդից. զի սաստիկ եւ արագ արագ հասանէր ՚ի վերայ նորա դատաստանքն հպարտութեան[6443]։ 11 Բարեկամքն եւ որ զնովաւ սպասաւորքն էին, իբրեւ տեսին թէ այնպէս արագ հասանէր ՚ի վերայ նորա դատաստանն, զահի հարկանէին, թէ գուցէ եւ ոգիքն սպառիցին. եւ վաղվաղակի զնա ՚ի ներքուստ արտաքս քարշէին. զարհուրեալք ՚ի սաստիկ հարուածոց անտի[6444]։ 12 Իբրեւ ժա՛մք հարուստ ՚ի վերայ անցին, եւ առնն միտք յինքն եկին։ Սակայն ո՛չ եթէ զղջացաւ ՚ի միտս իւր յե՛տ մեծի պատուհասին, այլ սաստկագո՛յնս եւս սկսաւ սպառնալ։

Գ Հրամայէր չու դարձս առնել[6445]։ 13 Իբրեւ եկն եհաս յերկիրն Եգիպտացւոց. եւ զչարութիւնն եւ՛ս քան զեւս յանձն իւր աճեցուցանէր, տաճարակից ընկերովքն իւրովք՝ մեկնելովք յամենայն իրաւանց. եւ ո՛չ միայն անթիւ աղտեղութեամբքն չյագեցաւ, եւ յանչափ յանդգնութիւն հասանէր, զի հայհոյութեամբ զտեղին լնոյր։ Զի բազումք ՚ի բարեկամաց անտի իբրեւ ընդ թագաւորն նայէին՝ եւ ինքեանք զհետ երթային կամաց նորա։ 14 Գի՛ր առնէր՝ եւ ՚ի հրապարակս տայր տարածանել, բամբասանս՝ եւ հայհոյութիւնս։ Եւ զսրահիւն շուրջ ՚ի վերայ աշտարակացն արձա՛նս հրամայէր կանգնել, եւ գի՛ր հաստատել, հրամա՛ն տալ սաստկութեամբ։ Ապա թէ իցէ ոք այնր՝ գտցի որ ո՛չ զոհիցէ. մի՛ իշխել ամենեւին մտանել ՚ի տաճար անդր։ Եւ զամենայն ազգն Հրէից յաշխարհագի՛ր խառնել, ՚ի կարգս հարկի ծառայութեան օրինի։ Եւ որ սակաւ մի խեռեալ ընդդէմ դառնայցեն, պատուհաս մահու ՚ի վերայ նոցա. եւ զոր ոչն սպանանիցեն, դրոշմեալս հրով նշանաւորս որմզդական դիցն տօնի ո՛ստս ՚ի ձեռն պսակաւորս կաքաւեցուցանել[6446]։ 15 Այլ զի մի՛ ամենեցուն իբրեւ զթշնամի երեւեսցի, զա՛յս եւս հրամայեաց գրել ՚ի հրովարտակի անդ. ապա թէ իցեն ոմանք ՚ի նոցանէ որ յօժարիցեն զօրէնս արքունի յանձինս իւրեանց ունել, զսոսա քաղաքակի՛ցս Աղեքսանդրացւոց համարել[6447]։ 16 Բազումք ՚ի նոցանէ ծանծաղամիտք, որ յառա՛ջն իսկ գայթի գայթի կային յօրէնսն առաջինս, դիւրաւ տային զանձինս իւրեանց ՚ի ներքս. իբրեւ մե՛ծ իմն անուն փառաց ժառանգել խորհէին, եթէ մտաց թագաւորին հնազանդեսցին[6448]։ 17 Բազումք ՚ի նոցանէ պնդեցան հաստատեցան ՚ի սիրտս իւրեանց. եւ ո՛չ դրդուեցան յօրինացն իւրեանց սրբութեան. արկին առաջի զգանձս իւրեանց՝ տա՛լ փոխանակ անձանց իւրեանց. զի յաներկե՛ւղս զանձինս իւրեանց փրկեսցեն ՚ի գրոյ անտի. եւ յուսո՛վ հաստատեսցին օգնականութիւն գտանել։ Եւ որ մեկնէին ՚ի նոցանէ, խորշէին՝ գարշէին, եւ զնոսա պիղծս համարէին. որոշէին զատանէին յօրինացն հայրենի. եւ յազնուութենէ անտի սրբութեան զնոսա ՚ի բա՛ց մերժեցին[6449]։

3
Գլուխ Գ

1 Իբրեւ ՚ի վերայ հասանէր անօրէնն՝ խորհրդոց նոցա, յայնչափ սրտմտութիւն բարկութեան բրդէր, մինչեւ հրամա՛ն տայր՝ ո՛չ միայն յԵրուսաղեմացւոցն ածել, այլ ընդ ամենայն երկիր ուր բնակեալ իցեն որդիք Հեբրայեցւոց, հրամա՛ն տայր ածել ժողովել կուտել զնոսա, եւ չարաչա՛ր մահու սպանանել զկեանս նոցա յերկրէ[6450]։ 2 Իբրեւ այս հրաման դառնութեան սաստիկ ելանէր անօրէն, չա՛ր թուէր նոցա նեղութիւն փոփոխելոյ օրինացն քան զմահուն դառնութիւն[6451]։ 3 Իսկ որդիքն Հեբրայեցւոց՝ զօրէնս միամտութեամբ ընդ արքային՝ արդա՛ր պահէին, եւ ՚ի Տէր Աստուած իւրեանց հաստատո՛ւն կային, եւ զօրէնսն տուեալս հաստատուն պահէին. մեկնութիւն առնէին յապստամբացն անօրէնութենէ. վասն այսորիկ շատի՛ց յաչաց ելանէին[6452]։ 4 Բայց վասն հաստատութեան գործոյ սպասուն օրինաց՝ առաջի ամենայն մարդկան փառաւորեալ կային. վասն այսորիկ զարգասիսն բարեաց ազգին՝ այլազգիքն ՚ի համար ո՛չ բերէին։ Բայց զպաշտօնն եւ զօրէնս կերակրոցն ՚ի հակառակութիւն ապստամբութեան տանէին՝ ասէին. Առ հասարակ արքայի եւ զօրացն արքունի թշնամի՛ է ազգս այս։ Եւ այսպիսի բանիւք հայհոյութեան վնաս արքունի եւ պատուհաս մե՛ծ ՚ի վերայ հասուցեալ դնէին[6453]։ 5 Իսկ որ ՚ի քաղաքի անդ հեթանոսք էին, իբրեւ տեսին զյանկարծակի խռովութիւն մարդկանն, եւ զա՛յնչափ հալածանսն յանկարծակի հասեալ ՚ի վերայ, օգնել ինչ ո՛չ կարէին, եւ ո՛չ ընդդէմ դառնալ հրամանացն արքունի[6454]։ 6 Բայց սակայն արգահատէին մխիթարէին քաջալերէին՝ եւ խնդրէին անցուցանե՛լ վաղվաղակի զժամն բարկութեան, եւ ասէին. Ո՛չ թողու Տէր Աստուած իւրեանց զայդպիսի գունդ տարապարտուց կորուսանել։ Եւ որ ա՛յլ ոք բարեկամք եւ մերձաւորք՝ եւ վաճառակիցք էին, լռելեայն ո՛ւխտ դնէին օգնական լինել՝ որչափ ձեռնհա՛ս լինէին[6455]։ 7 Բայց անօրէնն ա՛յնչափ համբաձեալ էր ՚ի հպարտութիւնն առ ժամանակ անդր, եւ ամենեւին ո՛չ հայէր ՚ի զօրութիւն մեծին Աստուծոյ. բայց ա՛յսպէս ածէր զմտաւ՝ թէ մշտնջեան իցէ իւրոց խորհրդոցն իշխանութիւն։ Արդ՝ հրովարտակս առնէր ընդ ամենայն աշխարհ՝ օրինակ զայս[6456]։ 8 Արքայ Անտիոքոս՝ կողմանցդ Եգիպտացւոց ՚ի տեղիս տեղիս, առ սպարապետս, եւ առ զօրավարս, եւ առ զօրս՝ ողջո՛յն. ո՛ղջ լիջի՛ք. եւ ես ինձէ՛ն իսկ ո՛ղջ եմ ամենայն իրօք, զօրօք, տէրութեան օրինօք[6457]։ 9 Ձեր ինքնին լուեալ իցէ վասն առնուձիոյ ճանապարհին, որպիսի՛ գնդաւ մտի ես դի՛ցն օգնականութեամբ ՚ի ճանապարհին. ո՛չ զօրութեան բռնութեամբ, ո՛չ ՚ի տէգ նիզակաց, ո՛չ ՚ի հաստապինդ բռնութիւն աղեղանց. այլ հեզութեամբ եւ խոնարհութեամբ, մարդասէր խորհրդովք, իբրեւ դայեկաբա՛ր սնուցանել զամենայն կողմանս Ստորին Ասորւոց եւ Տաճկաստանի. ընդ ամենայնի ամենայն բարեաւ եղէ[6458]. 10 մեծապատիւ մեծապարգեւ արարաք զամենայն կողմանս քաղաքացն։ Եկաք իջաք եւ ՚ի քաղաքն Երուսաղեմացւոց, եկաք կամեցաք մտանել ՚ի տաճարն ՚ի չարագործա՛ց վայր անդր, որ ո՛չ կամէին կասել երբէք ՚ի խորամանգութենէ չարեաց իւրեանց[6459]։ 11 Նոքա վեր ՚ի վերոյ բանիւք խնդացի՛ն զմեր ՚ի նոսա հասանել, բայց արդեամբք խորամանգեցին չմերձենալ ՚ի մեզ. եւ ո՛չ զմեզ ՚ի տաճար անդր մերձեցուցին, եւ ո՛չ զերեւելի դահամունս պատարագաց մերոց ՚ի տաճար անդր իւրեանց ընկալան, ՚ի հպարտութիւն ամբարտաւանութեան յեցեալ, յայն որ ՚ի հնոց ժամանակաց հետէ ունէին, արգելին զմեզ ՚ի ներքս մտանելոյ։ Կարօտացա՛ն պակասեցան ՚ի մերմէ բարեաց մարդասէր զօրութենէ՝ զոր ունիմք առ ամենայն մարդիկ[6460]։ 12 Եւ զիւրեանց զանհնարին մտացն թշնամութիւն զոր ունէին ընդ մեզ, յայտնապէ՛ս կամեցան ցուցանել. իբրեւ միայն ՚ի մէջ ամենայն ազգաց կամեցան կնճանալ ելանել տիրել թագաւորել հպարտանալ՝ ամբարտաւանել յո՛ղն կալ, բարձրապարանոց երեւել ՚ի վերայ երախտաւորաց իւրեանց[6461]։ 13 Մեք իբրեւ կամեցաք ըստ նոցա անմտութեանն զմեր միտս զնստուցանել, մեծաւ յաղթութեամբ դարձաք անտի ՚ի կողմանս երկրի՛ն Եգիպտացւոց։ Զամենայն ազգս եւ զազինս մարդասէր հեզութեամբ խնամով՝ որպէս պա՛րտ պատշա՛ճ էր օրինի մերում նուաճեցաք[6462]։ 14 Եւ զազգատոհմն նոցա առանց ո՛խս ՚ի մտի ունելոյ, վասն բազմապատիկ յանդգնութեանն եւ ժպրհութեան նոցա. սակայն հրամայեցաք Աղէքսանդրացւոց քաղաքակից արժանիս առնել ՚ի համարի։ 15 Նոքա եւս վատթար յետսամիտ խորհրդովք՝ եւ տնկակից խորամանգութեամբք զայն բարիս յանձանց մերժեցին։ Եւ քանզի հանապազ զմիտս իւրեանց ՚ի չարին հաւանութեան ունէին, ո՛չ միայն ՚ի բաց մերժեցին զերեւելի պատիւ մեծարանաց ընկերութեանն. այլ գարշին եւ անարգեն, եւ պիղծ համարին բանիւք եւ լռութեամբ։ Եւ զա՛յն եւս սակաւս որ ՚ի մեզ գթով նուաճեցան, խոտեն եւ անարգեն, եւ անկեաց կեանս շտապ տագնապաւ ՚ի վերայ հասուցանեն. կարճ ՚ի կարճոյ վաղվաղակի՝ կործանումն իրաց նոցա խոստանան ցուցանել[6463]։ 16 Յայսմ ամենայնէ հաստատեցաք նոցա ընդ մեզ թշնամութիւն. եւ խորհուրդս ՚ի մտի եդաք, եթէ գուցէ առ այնպիսի խորամանգ բարոյիւք նոցա յանկարծակի խռովութիւն ինչ ՚ի մեր վերայ հասանիցէ. եւ նոքա ըստ իւրեանց անօրէնութեան զթիկունս հա՛ստ առնիցեն, մատնտու ՚ի ներքուստ արտաքս առ թշնամիս անդր գտանիցեն։ Հրամա՛ն տուաք՝ վաղվաղակի իբրեւ ՚ի ձեռն առնուցուք զայդ մեր առ ձե՛զ հրովարտակս. զմոլեկան չարագործսդ կնաւ եւ մանկամբք հանդերձ մեծաւ թշնամանօք եւ աշխատութեամբ, ոտիւք ձեռօք պարանոցօք կապելովք, շուրջանակի պատեալ պաշարեալ պահապանօք, ահագին պատուհասիւք առ մե՛զ արձակել[6464]։ 17 Զի իբրեւ նոքա՝ խորամանգ ըստ անօրէն չարագործութեանն պատի՛ժ եւ պատուհաս ըստ իւրեանց արժանի գործոցն կրեսցեն. խաղաղագոյն եւ դիւրին մերոց իրաց կազմած հաստատութեամբ պատրաստեսցի։ Ապա թէ գտցի՝ որ թաքուսցէ ոք ՚ի նոցանէ ա՛յր մի՝ կամ կին մի, կամ տղա՛յ մանուկ մի՝ յանցեալ ծերութենէ մինչեւ ՚ի դիեցիկն ՚ի գրկի, չարաչա՛ր տանջանօք պատուհասո՛ւ մահու զնա տոհմաւ հարցեն[6465]։ 18 Ապա թէ ոք գտցի, որ զղօղեալն թաքուցեալն գուշակեսցէ, ինչքն եւ ստացուածքն գուշակելեացն լիցին, եւ յարքունի գանձէ նմա պարգեւ լիցի, եւ ազատութեան պսակաւ պատուեալ ՚ի հրապարակս եկեսցէ կոչեցեալ[6466]։ 19 Եւ ամենայն տեղի՝ ուր երեւեսցի ՚ի նմա՝ ՚ի նոցանէ ոք ղօղեալ եւ թաքուցեալ, աւե՛ր հրձիգ եւ անապատ լիցի. եւ ամենայն ազգի մարդկան յամենայն պէտս՝ անպէ՛տ կացցէ մինչեւ յաւիտեանս ժամանակաց[6467]։

4
Գլուխ Դ

1 Եւ հրովարտակն՝ արքունի օրինակ զա՛յս գրեցաւ։ Բայց ընդ ամենայն տեղիս ուր եւ հասանէր հրաման հրովարտակին, գաւառակոյտ քաղաքաժողով ուրախութիւն լինէր հեթանոսացն, մեծաւ ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ, զառագաստեալ խորամանգ նենգութեամբ զոխութիւն խորհրդոցն գաղտնեաց՝ յայտնութեամբ համարձակութեամբ զթշնամութիւն ցուցանէին[6468]։ 2 Եւ քաջացն սո՛ւգ անհնարին՝ եւ գերարտօսրալից գոչմամբ եռանդն ՚ի վե՛ր հասեալ զսիրտս ճմլէր։ Յանկարծակի հրամանն դառնութեան որ ՚ի սատակումն զամենեսեան առ հասարակ հրաւիրէր[6469]։ 3 Քանզի զի՞նչ օրէնք կամ քաղաք, կամ բնա՛ւ ամենեւին տեղի բնակեալ մարդկամբ, կամ ո՞ր անցք փողոցաց ընդ ամենայն քաղաքս, որ ո՛չ գուժիւ աղաղակաւ կոծով ՚ի վերայ նոցա չէին լցեալ ճչելով[6470]։ 4 Զի ա՛յսպէս մեծաւ սաստիւ դառնութեամբ, եւ անողորմ հրամանաւ զազգն ընտրեալ ՚ի քաղաքաց քաղաքաց ժողովեալ յուղարկէին ՚ի ձեռն զօրավարաց գաւառացն, զի արտաքոյ բնակութեան ՚ի տար պայման հրամանին տարապարտուց մեռանել։ Եւ ա՛յնչափ աղէտ տարակուսի էր ՚ի վերայ անհնարին վշտացն, մինչեւ սիրտն ոխակալ եւ ակն նախանձալից՝ վասն հաւասար գթոյն յա՛յն ողորմ տեսիլ չարչարանաց մարդկանն, արտասուք քամէին։ Զի յանկարծակի զթշուառութեան ճանապարհօքն[6471]՝ 5 զի երթային տանէին զբազմութիւն ծերակոյտ ալեացն հնացելոց, հիւանդաքայլ ոտիւք տարակուսեա՛լ տկարութեամբ ՚ի հնութեան ժամանակի։ Իսկ որ ա՛րդ եւս նորոգ ամուսնութիւնք ՚ի միմեանս հասեալ թերալից ուրախութեամբ նորասէ՛ր առագաստիցն, չարաչար գուժիւ մերկացեալք, ուղղոյ լինէին[6472]։ 6 Եւ ամրածածուկ քօղաձիգ ծնկասէր հարսունք, վարսս մերկացեալ՝ գո՛յժ առեալ՝ զիւղաթուրմ ցցունսն յանդգնեալ հոլանեալ՝ հող ՚ի գլո՛ւխ տանէին։ Փոխանակ երգոցն ուրախութեան ձայնակի՛ց ընկերօք, անընդե՛լ աշխատութեան տառապանօք, հերարձակ ցտեալք՝ եւ կապեալք ընդ հրապարակսն, մինչ ՚ի նաւացն նաւահանգիստսն բռնութեամբ քարշեալք երթային[6473]։ 7 Եւ նոցին ամուսինքն՝ տոռն ընդ անձն փոխանակ երիտասարդութեան ցնծութեանն՝ ձեռակապօք խառանաձիգ ՚ի մռընչի՛ւն լալոյ վասն հասեալ ժամանակին, անդէն առ ոտս իւրեանց զօրհաս մահուն՝ դէմ յանդիման առ ՚ի դժոխս նկարէին[6474]։ 8 Եւ ա՛յսպէս զամենեսին իբրեւ զգազանս ինչ ՚ի վայրէ երկաթակա՛պս ածեալ, ընդ խե՛լս նաւաց զպարանոցս կապէին՝ եւ նովին շղթայիւք բեւեռէին։ Կիսոցն զոտիցն եւ զձեռաց կապելո՛ց առեալ՝ ընդ վերնակողմն տախտակամա՛ծ նաւին բեւեռէին։ Յամենայն կողմանց թմբրեալք եւ յիմարեալք, զի անձին ինչ հրամայել յերթալ նաւացն նենգութեամբ ինչ մի՛ կարասցեն[6475]։ 9 Իբրեւ ա՛յնպէս զամենեսին զնոսա ՚ի նա՛ւ անդր՝ ամացեալ տանէին. եւ ընդ հողմոյն աջողել ըստ հրամանի թագաւորին ՚ի տեղի հասուցանէին։ Հրամա՛ն ետուն արտաքոյ քաղաքին յասպարիսի անդ՝ յընդարձակ տեղւոջ յաշխարհակոյտ վայրի վասն խայտառակութեան ազգին. զի ամենեցուն համարձակ իցէ տեսանել որ յայսկոյս յայնկոյս շահատակէին. զառաջին քինու վրէժն զամենեցունց ընդ ա՛յն հանէին[6476]։ 10 Իբրեւ այս ամենայն լինէր. դարձեալ լո՛ւ լինէր, թէ ազգակիցքն գաղտուկ ելանեն արտասուաց կցո՛րդ լինել, վասն յանկարծակի թշուառութեանն ՚ի վերայ ազգին հասելոյ։ Իբրեւ այն ա՛զդ լինէր՝ ՚ի սրտմտութիւն բարկութեան բրդէր թագաւորն. հրաման տայր եւ այնոցիկ որ ՚ի ներքս ՚ի քաղաքի անդ էին՝ ածել խառնել ընդ նոսա, եւ առ հասարակ ՚ի նմին պատժի պատուհասի արժանի մահո՛ւ առնել զամենեսեան. եւ ընդ միով աշխարհամար գրովն զազգատոհմն ամենայն յանուանէ գրել[6477]։ 11 Զի առ յառաջ սակաւ մի յայտնելոյ գործոցն վասն սրտացաւութեան պաշտամանն պատուիրեալ էր, սաստի՛կ պատուհասիւք մեծամեծ տանջանօք ՚ի միում ժամանակի արագ արա՛գ կորուսանել[6478]։ 12 Եւ նոցա գիր համարոյն ա՛յսպէս դառնութեան սաստիկ հրամանին սրտացաւութեան պնդապէս յարեւելից մինչեւ ՚ի մուտս արեւու անվախճան կատարած յաւուրս քառասուն ձգտէր[6479]։ 13 Առաւե՛լ մեծապէս քան զօրէն հանապազորդ՝ թագաւորն լի՛ ցնծութեամբ հրամա՛ն տայր՝ մեծի տաճարին կոչնականս նուիրել յամենայն մեծամեծաց. մոլորեալ մտօք ՚ի ճշմարտութենէ, անօրէն պիղծ բերանովն զանշըշունչ զանձայն զանմռունչ կուռսն՝ յարգէր գովէր. եւ յօրինաւոր սրբութիւնսն խօսէ՛ր որ ինչ ո՛չ էր արժան[6480]։ 14 Եւ յետ ժամանակեալ ժամադիր ժամուն, եկին մատուցին աշխարհահամար դպիրքն զգիրն առաջի թագաւորին. սկսան պաղատել, եւ անհնա՛ր համարեցան առնել գիր զաշխարհամար Հրէիցն. ասէ. Ո՛չ յաղթեմք վասն անչա՛փ բազմութեանն. զի բազում ա՛յն են ասէ, որ ցա՛ն ա՛ստ անդ ընդ աշխարհ անհամա՛ր մնացեալ են արտաքոյ ա՛յդր գրոյ անհամա՛ր կան. եւ որ ՚ի տեղիս տեղիս՝ յապարանս ապարանս ՚ի կողմանս երկրին Եգիպտացւոց անհամա՛ր կան[6481]։ 15 Իբրեւ զա՛յն լսէր թագաւորն, պատուհասակո՛ծ առնէր զդպիրսն իբրեւ զկաշառաբեկս, իբրեւ զայն ինչ խելս մենքենայից խառնեալ՝ զի ապրեցուցանել մարթասցեն նոքա զնոսա[6482]։ 16 Նոքա՝ հաստատէին եւ ասէին, յա՛յտ յանդիման ցուցանէին զքարտէսն պակասեալ, եւ զգրիչսն մաշեալս։ Եւ այս ամենայն լինէր վասն օգնականութեան Բարձրելոյն, որ ցուցանէր զգթութիւն խնամոց ՚ի վերայ Եբրայեցւոցն[6483]։

5
Գլուխ Ե

1 Յա՛յնմ ժամանակի կոչէր նա զՀերմոն փղապետ, մեծա՛ւ սաստկութեամբ վառել զփիղսն ՚ի վաղիւ անդր. զի առանց յապաղելոյ պատրաստեսցէ գինեզէնս խնկալիցս՝ զայրացեալս կնդրկաւ՝ գազանացեալս անապակաւ, ՚ի հրապարա՛կ ածել՝ թուով իբրեւ եւթն հարիւր. ածե՛լ պատրաստել ահագին պատուհաս ազգին Եբրայեցւոց[6484]։ 2 Եւ թագաւորն զա՛յս հրաման տայր փղապետին, եւ ինքն յուրախութիւն դառնայր՝ բազում զօրօք մեծամեծ աւագանով, որ առաւե՛լ եւս թշնամութեամբ էին ընդ ազգին Եբրայեցւոց քան զթագաւորն[6485]։ 3 Իսկ փղապետն իբրեւ լուա՛ւ զհրամանն սաստկութեամբ՝ կատարէր, ՚ի ժամ անդ զփիղսն պատրաստէր. եւ ա՛յլ սպասաւորքն ելանէին կապէին զտառապելոցն զոտս եւ զձեռս, եւ զա՛յլ պահ գիշերապահ շո՛ւրջ զնոքօք զգուշութեամբ բիւրազգի ածէին. ընդ միտս իւրեանց համարեալ, ընդ այգն ընդ առաւօտն վախճան սատակման ածեալ ՚ի վերայ ազգին տեսանէին[6486]։ 4 Իսկ Հրէայքն յամենայն կողմանց զանձինս իւրեանց անզօր եւ առանց օգնականութեան գէ՛շ անկեալ հեթանոսացն համարէին. զամենակալն Աստուած, եւ զամենայն զօրութեանց զօրացուցիչ զողորմածն Աստուած՝ անդադար բարբառով արտասուօք կարդային։ Անկեալ առ հասարակ աղաչէին՝ դարձուցանել շրջել զխորհուրդն անօրէնութեան. մեծապէս յայտնութեամբ անցուցանել զօրհասն, որ անդէն մօտաշուտ զոտիւք զձեռօք պատեալ է[6487]։ 5 Փղապետն զանողորմ գազանսն՝ գինեզէնս խնկալիցս զայրացուցեալ ընդ առաւօտն ՚ի դուռն թագաւորին հասուցանէր։ 6 Իսկ ա՛յն որ յաւիտենից ժամանակաց գեղեցիկ արարածք, բարւո՛ք բաժին տունջեան եւ գիշերոյ վիճա՛կ ելեալ յերկնաւոր ՚ի պարգեւատու յառատաձեռնն Աստուծոյ, ելանէր պարգեւ մասն մի քնոյ՝ զոր առաքէր ՚ի վերայ թագաւորին. եւ անդէն թանձր եւ խորին, եւ քաղցր եւ անոյշ քնով ՚ի զօրութիւն Տեառն կապէր զթագաւորն, եւ զնա յանշարժ խորհրդոցն անտի խաբեալ վրիպեալ կացուցանէր[6488]։ 7 Ա՛նդ որդիք Եբրայեցւոցն՝ զժամանակեալ զմահաբեր զօրհասի՛ ժամանակն զանցուցեալ, զսուրբն զերկնաւորն Աստուած օրհնէին։ Եւ դարձեալ անկեալ ՚ի վերայ երեսաց իւրեանց՝ աղաչէին կատարել զպարգեւն ՚ի մեծազօր բազկէ անտի, ՚ի մէջ հպարտացեալ հեթանոսացն երեւեցուցանել[6489]։ 8 Իբրեւ ընդ մէջ լինէր ժամ տա՛սներորդ. եւ սպաս տաճարին ամենայն պատրաստեալ էր, եւ կոչնականքն յիւրաքանչիւր ՚ի չափս յօրինեալ կային. յանկարծակի խթեաց ա՛զդ արար, մերձ յանցանել լինել ժամ ուրախութեան տաճարին։ Զա՛յն ժամ զուրախութեան զմտաւ ածէր թագաւորն, եւ անդէն բազմեալ վաղվաղակի հրամայէր զկոչնականսն ՚ի ներքս կոչել, սպա՛ս առնել տաճարին բարձի՛ցն պատրաստութեան, զա՛յր ա՛յր յիւրաքանչիւր գահ հրամայէր մատուցանել[6490]. 9 ՚ի ձե՛ռն առեալ զուրախութիւն խրախունս առնէր տաճարին, զանագան ժամուն ընդ ուրախութիւն զուարթութեան անցուցանել։ Իբրեւ յերկարագո՛յն նուագօք զբանիւք անկանէին. կոչեաց զփղապետն ահե՛ղ սաստկութեամբ դառնապէս պատուհասէր. ընդէ՞ր կամ զմէ՞ զժամադիր սաստիկ հրամանի զօրահասաւ՝ անցեալ Հրէայքն, եւ զայս օր կեցեալ գտանէին[6491]։ 10 Նա՝ կա՛յր ցուցանէր նմա զհրամանն արքունի՝ գիշերախառն կատարեալ. եւ նոքին կոչնականքն վկայէին բանիցն փղապետին։ Ապա թագաւորն զդառնութիւն գազանութեանն ցածուցանէր՝ եւ ասէ. Ե՛րթ դու քեզ՝ զայս օր քնո՛յ շնո՛րհ կալցին նոքա։ Բայց անվրէպ զվաղիւ օրն պատրաստեսջի՛ր ՚ի նմի՛ն գազանութեան զփիղսն ՚ի վերայ անօրէն ազգին Հրէից սատակման հասուցանելոյ[6492]։ 11 Իբրեւ զա՛յն ասէր թագաւորն. եւ ամենեքին լի՛ ուրախութեամբ ընդ մի բերան զհրամանն գովէին, յիւրաքանչի՛ւր վանս ՚ի միմեանց բաժանեալք, վասն անագան ժամուն մեկնէին. եւ սակայն այնչափ ո՛չ տային քնոյ զանձինս, որչափ զգիշերն ամենայն զմտաւ ածէին մենքենայել զինչ նոր նոր չարչարանս ՚ի վերայ տառապելոցն հասուցանե՛լ մարթասցեն[6493]։ 12 Ա՛յն ինչ՝ հա՛ւ խօսեցաւ, կանուխ ընդ առաւօտն գազանացուցեալ՝ վառեալ զգազանսն ՚ի գինի եւ ՚ի խունկ, ածեալ պատրաստէր. եւ ինքն իջեալ ՚ի մեծի սրահի անդ ճե՛մ առեալ շրջէր։ Իսկ որ ՚ի քաղաքի անդ էին, առհասարակ ելեալ հեղեալ՝ եկեալ ժողովեալ էին. դէ՛տ ակն ունէին թշուառութեան տեսլեանն, որ ընդ այգն ընդ առաւօտն ՚ի վերայ Հրէից սպառնացեալ պահէր[6494]։ 13 Եւ Հրէայքն ժամ ՚ի ժա՛մ անցեալ զօրհասաւն, բազում արտօսր՝ պահոց պնդութեան ՚ի ձայն ողո՛րմ ողբոց, զձեռս յերկինս բարձեալ՝ զմե՛ծ զամենազօրն Աստուած աղաչէին, միւսանգամ այցելո՛ւ լինել փրկել զնոսա յանհնարին յօրհասէն։ 14 Չեւ՛ լինէր արեգական ճառագայթիցն յաշխարհ սփռեալ, եւ թագաւորն յարուցեալ դէտ ակն ունէր մեծամեծացն. հասեալ ՚ի դուռն փղապետին, աչօք ցուցանել զպատրաստութիւն փղացն, ո՛րպէս վառեալ պատրաստեալ ՚ի դուռն հասեալ էր[6495]. 15 թագաւորն շնորհակա՛լ լինէր. զարմացեա՛լ էր ընդ պատրաստութիւնն։ Դարձեալ միւսանգամ անդրէն զառածանէր, զի՞նչ իրք իցեն վասն անօրէն ճեպոյն. դարձեալ զմիտս դարձուցանէր, պատուհա՛ս ՚ի վերայ փղապետին կապէր, թէ որ ինչ հրաման տուեալ էր, զայն ո՛չ վաղվաղակի ՚ի գլուխ հանեալ ցուցանէր։ 16 Եւ այս ամենայն լինէր ՚ի հրամանէ Տեառն ամենակալի, զանհնարին զօրհասին պնդութեան խորհուրդսն յապուշ դարձուցանէր։ Արդ մատուցեալ փղապետն զմեծամեծս յաւագանւոյն ՚ի վկայութիւն տանէր. ո՛րպէս կանխաւ փիղքն վառեալ եւ զօրքն պատրաստեալ, զհրամանն արքունի հաստատուն ՚ի գլո՛ւխ կատարեալ ցուցանէր[6496]։ 17 Դարձեալ յայնմ ժամանակի թագաւորն լնոյր մեծաւ բարկութեամբ վասն մեծութեանց գթոյն Աստուծոյ, զի կամէր ցրուել զխորհուրդս նորա։ Որ անդէն իսկ մեծաւ բարկութեամբ՝ սաստիկ պատուհասիւք հայեցաւ ընդ փղապետն։ Սկսաւ խօսել՝ եւ ասէ[6497]. 18 Որ միանգամ հարք եւ մարք եւ որդիք ՚ի տեսանել իսկ եկեալ իցեն, գրեսցի կո՛ւր արկանել գազանացն. եւ զքեզ ընդ նոսա փոխանակ անմեղացդ այդոցիկ, որ իսկզբանէ՛ նախնեաց մինչեւ ՚ի նախնիս անարատ զարդարութիւն եւ զհաւատս՝ մեզ պահեալ է Եբրայեցւոցդ այդոցիկ։ Եւ եթէ ո՛չ վասն դայեկատոհմ միասնունդ սիրոյն էր, զքաղցր արեւդ յաչա՛ցդ հատանէի, եւ զքեզ նենգաւո՛ր չարագործ ՚ի միջոյ պակա՛ս առնէի[6498]։ 19 Փղապետն ա՛յսպէս յանկարծ ժամանակի յեղեռնաւո՛ր պատուհասէն մազապուր ելանէր. եւ յառաջին զուարթութենէ անտի զիջեալ տրտմագոյն երեսօք այր զարամբ զինքն ՚ի միջո՛յ անտի ՚ի բա՛ց մերժէր. եւ բարեկամքն իւրաքանչիւր գլուխ ՚ի վայր արկեալ, զամբոխն ժողովեալ յիւրաքանչի՛ւր պէտս հրաման տուեալ ցրուէին[6499]։ 20 Որդիքն Եբրայեցւոց իբրեւ լուան զթագաւորին. զերեւելին զՏէր Աստուած, զթագաւորն թագաւորաց օրհնել սկսան. առաւել իբրեւ զա՛յս օգնութիւն եւս ՚ի վերայ անձանց իւրեանց գտին։ Եւ անդէն վաղվաղակի թագաւորն հրաման տայր կոչնականացն յուրախութիւն դառնալ։ 21 Կոչեաց զփղապետն դարձեալ մեծա՛ւ պատուհասիւ, սկսաւ խօսել ընդ նմա եւ ասէ. Քանի՞ցս անգամ քեզ վասն նոցա, ա՛յ թշուառ՝ պատուէր տուեալ է, վառել կազմել պատրաստել զփիղսն. գոնէ արդ՝ առ վաղիւ պատրաստեսցես յեղեռնաւոր թշուառական ազգին Հրէիցն[6500]։ 22 Իբրեւ զա՛յն լսէին բազմականքն ամենայն առաւե՛լ զարմանային ընդ յեղյեղուկ միտս թագաւորին։ Եւ ասեն. Ցե՞րբ է այդ արքայ, ցե՞րբ ՚ի միտս քո փորձես զմեզ. այդ՝ երիցս անգամ հրամայեալ է սատակել զազգդ ժպիրհ. եւ դարձեալ միւսանգամ զքոյին հրաման անդրէն եղծանես։ Զիա՞րդ վասն այսորիկ եւ քաղաքս ամենայն ՚ի ժողովս իւրեանց առաւել վշտացեալ են քան զայն չարագործս[6501]։ 23 Զայսմանէ ամենայնիւ վրիպակ արքայն լի՛ եղեալ յիմարութեամբ ՚ի վարանս մտանէր. եւ յա՛յն ինչ ո՛չ հայէր՝ որ յերկնից այցելութիւն էր ՚ի վերայ Հեբրայեցւոց։ Դարձեալ սաստկութեամբ երդնոյր զերդումն անկատար, ասէ. Առանց իրիք յերկուանալոյ՝ զնոսա ՚ի դժոխս յուղարկեցից առաթո՛ւր կոխեալս անհնարին գազանացն. զօրաժողով լինել առ հասարակ ՚ի վերայ Հրէաստանի, զփայտակերտն հրով դատել, եւ զկաւակերտն ջուրբ լուանալ. ՚ի գերութեան վարել առ հասարակ, զինչս եւ զստացուածս, եւ զոր ինչ կայ ՚ի նմա։ Եւ զայն պահեստ ՚ի մէնջ զտաճարն նոցա հրձի՛գ առնել, եւ զնա տուն զոհից զամենայն աւուրս ժամանակաց կացուցանել[6502]։ 24 Յայնմ ժամանակի հաստատութեամբ բանս լուեալ կոչնականքն, եւ բարեկամք տոհմային սիրելիք, հաստատութեամբ զբանն լուեալ՝ զուարճացեալ գնային. հրամա՛ն տային զօրացն՝ յամուր վայրի արգելեալս, շուրջ գիշերապահս եւ խրամապահս կացուցանել։ 25 Իսկ փղապետն յանհնարին մոլութիւն զգազանսն վառեալ պատրաստէր. խնգեալ գինւով կնդրկախառն յահեղ պատրաստութիւնն վառէր զդիւագին գազանսն առ վաղիւ անդր, անթիւ գէշ անկեալ հասեալ յասպարիսի անդ։ Արդ՝ ե՛կն եմուտ ՚ի սրահ անդր, ստիպէր տագնապաւ զթագաւորն ՚ի կոտորո՛ւմն կապեալ ժողովրդեան[6503]։ 26 Յայնմ ժամանակի ամենայն զօրքն՝ անհնարին գազանօքն դիմեալ գայր ՚ի դուրս թագաւորն, ՚ի մտի եդեալ անգութ աչօք, անողորմ սրտիւ, ինքնին տեսանել զվշտագին սատակումն թշուառական գնդին[6504]։ 27 Իբրեւ եկին հասին փղօքն պատրաստելովք, եւ զօրօք վառելովք ՚ի դուռն քաղաքին. ա՛զդ լինէր Հրէիցն թնդիւն զօրացն, փայլիւն զինուն. փոշին որ ելանէր դիզանէր՝ յա՛մպս հասանէր. ամբոխն աղաղակէին զնոքօք պատեալ, զմիտսն յապուշ դարձուցանէր. եւ զայս յետին կատարած համարեցան ՚ի վերայ թշուառութեան կարծեացն։ Յողորմ գութ խանդաղատեալ հարք եւ մարք, ուստերք եւ դստերք, քորք եւ եղբարք, տոհմային բարեկամք սիրելիք, զմիմեանց պարանոցօք անկեալ փարեալ պատեալ համբուրէին[6505]։ 28 Եւ կէսք զմատաղածին մանկունս ՚ի գի՛րկս առեալ յետին զա՛յն ծուծ ստին ՚ի բերան եդեալ տղայոցն՝ համարէին։ Եւ մինչդեռ յայնմ յաղէտս տարակուսի եւ ՚ի շտապ տագնապի երիթամածեալ կային, յիշեցին զառաջին օգնականութիւնն որ եղեւ յերկնից. առհասարակ միաբան ՚ի միմեանց մեկնէին, եւ ՚ի տղայ մանկանցն բերանոյ զստինսն ՚ի բա՛ց կորզէին. եւ առ հասարակ անկեալ առաջի մեծութեանցն աստուածութեանն թաւալէին։ Ձա՛յն բարձեալ մեծաւ բարբառով ՚ի գոչիւն լալոյ, զամենազօրն զամենակալն աղաչէին, ՚ի գո՛ւթ դառնալ մեծաւ ողորմութեամբ. փրկել զհատեալս ՚ի յուսոյ, զհասեալ մերձեցեալսն ՚ի դրունս դժոխոց[6506]։

6
Գլուխ Զ

1 Եղիազարոս ոմն անուն՝ ա՛յր երեւելի ՚ի գնդէ՛ քահանայիցն, յեցեալ ՚ի ծերութիւն, զարդարեալ լուսաւորեալ ամենայն քաջութեամբ եւ արդարութեամբ ՚ի մանկութենէ, հազի՛ւ ինչ՝ ծերս քանի մի որ զիւրեւն էին՝ հանդարտեցուցանէր, եւ առ ի՛նքն յարեալ ՚ի սուրբն Աստուած աղօթս մատուցանէր, եւ ասէր ա՛յսպէս[6507]. 2 Թագաւո՛ր մեծազօր, բարձրեալ ամենակալ Աստուած. որ զամենայն վարես եւ ուղղես ՚ի գթութիւն ողորմութեանց քոց. հայեա՛ց ՚ի վերայ Աբրահամեան զաւակիս, ՚ի սրբոյ Սահակայ՝ յորդիս Յակոբայ, ՚ի բաժին ժառանգութեան քոյ՝ ՚ի ժողովուրդ օտար՝ յօտար երկրի ՚ի կորուստ մատնեալ[6508]։ 3 Դու ա՛յն Աստուած ես, որ զփարաւոն բազմացեալ կառօք եւ երիվարօք եւ զօրօքն Եգիպտացւոց, զհպարտացեալ բարձրացեալ մեծաբանեալ ամբարտաւան զօրօքն հանդերձ՝ ծովամացս ՚ի կորուստ յուղարկեալս ընկղմեցեր[6509]։ 4 Դու՝ որ զանթիւ զօրսն պերճացեալ պարծեցեալս՝ Սանատրուկ արքայի Ասորեստանեայց սատակեցեր, որ ՚ի մի սայր սուսերի, եւ ՚ի մի տէգ նիզակաց առեալ հաւաքէր ամփոփել զերկիրն ամենայն Հրէաստանի. հպարտացաւ եւս հասանել ծանր բարբառով՝ յանդուգն սաստկութեամբ մեծա՛ւ նախատանօք ՚ի վերայ քաղաքին սրբոյ։ Դու Տէր հարեր բեկեր կործանեցեր, յա՛յտ յանդիմանութեամբ ցուցեր զզօրութիւն բազկի քոյ ամենայն հեթանոսաց[6510]։ 5 Դու՝ եւ որ յերկրին Բաբելացւոց երեք մանկունքն ինքնակամ զանձինս ՚ի հուրն մատնեցին՝ զի մի՛ երկի՛ր պագցեն սնոտի պաշտամանց, փրկեցեր, զի եւ հերոյ վարսից նոցա ո՛չ մեղանչէր հուրն. ճարա՛կ ետուր հրոյն զօրութեանց զթշնամիսն[6511]։ 6 Դու՝ եւ որ ՚ի նախանձ նենգութեան ՚ի գո՛ւբ արկեալ զԴանիէլ ՚ի բերան անհնարին գազանացն, ՚ի լո՛յս ածեր անարատ պահեալ[6512]։ 7 Դու՝ եւ որ զհե՛ւրն անդնդոց. որ տեսեր զի մաշէր ՚ի պորտ ձկանն, անարա՛տ ածեալ, յանդիման ընտանեաց իւրոց կացուցանէիր[6513]։ 8 Դո՛ւ հայր եւ արդ ամբարտաւանատեաց, բարեսէր, ողորմած, ապաւէն ամենայնի, արա՛գ երեւեա՛ց ՚ի վերայ ազգիս Իսրայէլացւոց, որ ՚ի ձեռս պղծոց անօրինաց հեթանոսաց անկեալ չարաչար կա՛ն ՚ի պատուհասի[6514]։ 9 Ապա եթէ ըստ ամպարշտութեան կեանքս մեր ՚ի վախճան մահու այսո՛ւ սաստիւք հասեալ իցեն. ՚ի ձեռաց թշնամեացս միայն փրկեա՛ զմեզ. եւ որով կամիցիս սաստիկ պատիժ պատուհասիւք դատեսջի՛ր զմեզ. զի մի՛ ընդունայնամիտ զրախորհուրդ հեթանոսք պարծեսցին առաջի սնոտեաց իւրեանց ՚ի վերայ մերոյ կորստեան, եւ ասիցեն թէ՝ Եւ ո՛չ Աստուա՛ծն իւրեանց փրկեաց զնոսա ՚ի ձեռա՛ց մերոց[6515]։ 10 Այլ դու որ զամենայն զօրութիւնս՝ եւ զիշխանութիւնս եւ զպետութիւնս յաւիտենից ՚ի ձեռս քո ունիս, անուշակ անմահ ողորմա՛ծ Աստուած՝ ողորմեա՛ց գթա՛ ՚ի մեզ, որ ա՛յսչափ անօրէն թշնամանօք զանկարգ զանիմաստ պատուհաս մահու յանձինս կրեալ ՚ի կենաց ՚ի մահ՝ զօրէն չարագործաց յուղարկիմք[6516]։ 11 Հաշեսցէ մաշեսցէ զհեթանոսս զօրութիւն յաղթութեան քոյ. զի գո՛յ զօրութիւն փրկութեան պատուի քում ՚ի վերայ փրկութեան Յակովբեան տոհմիս[6517]։ 12 Անկեալ աղաղակէին աւասիկ ամենայն աղածրի երա՛մ երա՛մ բազմութիւն տղայոց. եւ նոցունց հարք եւ մարք արտասուօք, զի ողորմութիւն քո յայտնի՛ լիցի ամենայն հեթանոսաց, եթէ դու Տէր մեր ընդ մե՛զ ես, եւ ո՛չ դարձուցեր զերեսս քո ՚ի մէնջ. այլ որպէս յառա՛ջ իսկ խոստացար՝ թէ եւ յերկրի թշնամեաց նոցա զնոսա ՚ի ձեռաց ո՛չ թողից. արդ զնո՛յն բան հրամանի քոյ կատարեսջի՛ր Տէր[6518]։ 13 Այն ինչ լինէր Եղիազարու զաղօթսն առ Աստուած մատուցանել. եւ թագաւորն գազանօքն եւ զօրօքն հանդերձ ՚ի տեղի հանդիսին յասպարէ՛ս անդր մեծա՛ւ բարկութեամբ հասանէր։ Զաչս ՚ի վեր բարձին որդիք Եբրայեցւոցն, իբրեւ զայն տեսին՝ ՚ի ձա՛յն մեծ գոչման յերկինս զաղաղակ բարձին։ Յա՛յն ձայն գոչման առ հասարակ լերինք եւ հովիտք անդրէն կրկնեալ բարբառով ընդդէմ հնչեցին. անհնարին խռովութիւն յերկոցունց աղաղակէ գոչմանն ՚ի վերայ զօրացն հասանէր[6519]։ 14 Յայնմ ժամանակի Բարձրեալն փառօք՝ մեծապատիւ ամենակա՛լ ճշմարիտն Աստուած երեւեցո՛յց զերեսս իւր. բաց նա զդրունս երկնից. ուստի եկին իջին երկու ահեղ փառաւորեալք աներեւոյթ հրեշտակք. զի ո՛չ ումեք ո՛չ երեւէին՝ բայց միայն Հրէիցն[6520]։ 15 Եւ հարան ՚ի դիմի թշնամեացն, եւ լցին զզօրսն խռովութեամբ, եւ լի՛ արարին ահիւ եւ դողութեամբ. եւ առ հասարակ զամենեսեան անշարժ կապեալ պատեալ պաշարեալ պահէին։ Եւ թագաւորին իսկ գլխովին՝ սոսկացեալ դողացեալ քստմնեալ լինէին ոսկերք եւ մարմինքն. սաստն խռովութեան գազանութեանն՝ եւ սրտմտութիւն բարկութեանն անդէն յապո՛ւշ միտս եղծանէին։ Եւ գազանքն անդէն յետս ՚ի վերայ վառեալ զօրացն յարձակէին, եւ զբազումս ՚ի նոցանէ առաթուր հարեալ անդէն առ ոտս իւրեանց սատակէին[6521]։ 16 ՚Ի նմին տեղւոջ վաղվաղակի թագաւորին բարկութիւնն ՚ի գութ յարտասուս վասն առաջին պնդութեան յամառութեան խստութեանն հարկանէր. զի իբրեւ լուաւ զգոչիւն բարբառոյն, եւ զմտաւ ած զկորուստն բազմաց, զայրացաւ՝ հարա՛ւ յարտասուս։ Խօսել սկսաւ ընդ բարեկամսն լի՛ բարկութեամբ՝ եւ ասէ[6522]. 17 Անցէք զանցէք ապաքէն, բռնացարուք, թագաւորել կամիք. եւ զիս իսկ ՚ի վերայ ամենայն երախտեաց, ՚ի մտաց խորհրդոց՝ ՚ի տէրութենէ առ հասարակ մերժե՛լ կամիք. գողացարուք աւադիկ զմիտս իմ խորհրդակա՛նքդ առաքինիք. եւ զինչ ո՛չ է օգուտ տէրութեան մերում, զա՛յն առնել տալ մենքենայիւք[6523]։ 18 Ո՞ է որ զհզօր զաշտարակդ հաւատարիմ սասանէ, զաւանդապահսդ ուխտից մերոց։ Ո՞ է որ զսոսա յիւրաքանչի՛ւր տեղեաց բնակութենէ իբրեւ զգազա՛նս չարագործս յայս տեղի կապեալս կուտեալս պաշարեալս պահէ։ Ո՞ է որ զսոսա որ իսկզբանէ ընդ մեզ միաբանութեամբ եւ արդարութեամբ քան զամենայն ազգս եւ ազինս ՚ի մէջ բազում պատերազմաց եւ խռովութեան ժամանակի, հաւանութիւն արդարութեան պահեալ, այսպիսի անօրէն չարաչար տանջանօք ածեալ կապեալ պատեալ պաշարեալ պահէ[6524]։ 19 Լուծէ՛ք արձակեցէ՛ք զանօրէն կապանսդ, յիւրաքանչիւր տեղիս խաղաղութեամբ յուղարկեցէ՛ք, զառաջին զեղեալ լլկութիւնսն ՚ի գրգութիւնս ողոքանաց. մխիթարեցէ՛ք զորդիսդ ամենակալի՛ Աստուծոյ երկնաւորի կենդանւոյ, որ ՚ի սկզբանն նախնեաց մինչեւ ցայսօր անարգե՛լ տէրութիւն եւ հաստատուն իրաւունք՝ տուեալ են մեզ։ Եւ թագաւորն յա՛յսմ օրինակի զբանս իւր մերկանայր[6525]։ 20 Իսկ Հեբրայեցիքն վաղվաղակի յակա՛ն թօթափել, լուծեալք ՚ի կապանաց անտի, զամենակալ փրկիչ զսուրբն Աստուած իւրեանց օրհնէին. ա՛յն ինչ մազապուր ՚ի դրաց մահուանէ չհաւատալի զերծեալք[6526]։ 21 Իբրեւ զայն դիւրութիւն դիւրէր Հեբրայեցւոց՝ թագաւորն ինքն ՚ի ներքս ՚ի քաղաքն դառնայր, կոչե՛լ հրամայէր զմտից դպիրն՝ եւ ասէ. Հա՛պա, վաղվաղակի գինի՛ եւ նաշիհ, եւ որ զինչ պիտի յուրախութեան հանդերձ Հրէիցն մատուցանել զեւթն օր։ Զի հրամայեցաւ նոցա ՚ի նմին տեղւոջ ուր համարեցան զեղեռնաւոր սատակումն անձանց իւրեանց կատարել, անդէն զայն եւթն օր փրկութեան ուրախութեամբ անցուցանէին[6527]։ 22 Յայնմ ժամանակի՝ որ յառա՛ջ մատնցո՛յց նախատանօք եկեալ հասեալ ՚ի մահ, մա՛նաւանդ թէ մտեալ իսկ էին ընդ դրունս դժոխոց. փոխանակ դա՛ռն այնր օրահասին՝ խնճո՛յս ուրախութեան կացուցեալ ՚ի փրկութեան տեղւոջն, ուր սատակմանն եւ վհին ակն ունէին։ Բազմականս բազմականս բաշխեալ լի՛ ուրախութեամբ յիւրաքանչիւր կողմանս բաժանէին[6528]։ 23 Եւ փոխանակ արտասուալից ողբոցն, ե՛րգս առեալ ՚ի ձայն օրհնութեան հայրենի բարբառովն զնշանագործ փրկիչն զԱստուած օրհնէին։ Զլալիւն եւ զհեծեծութիւն ՚ի բա՛ց մերժեցին. պա՛ր առեալ ուրախութեան խաղաղութեան ցնծութեան նշան կանգնէին[6529]։ 24 Սո՛յն օրինակ եւ թագաւորն վասն նոցա ՚ի մեծի՛ տաճարին ժա՛մ տուեալ ուրախութեամբ բազմաւ զկոչնականսն հրամայէր ՚ի ներքս կոչել, անպակաս բերանով յերկինս հայեցեալ, բազմապատիկ ՚ի վերայ յանկարծակի սքանչելի փրկութեան ժողովրդեանն զԱստուած ՚ի վե՛ր օրհնէին։ Եւ որ յառաջն ՚ի սատակումն գազանագէշ հաւակերի զժողովուրդն նուիրէին խնդութեամբ, յոգւո՛ց ելանէին ամօթ եւ վնաս յանձին կալեալ. եւ զհրաշո՛ւնչ բարկութիւնն իւրեանց շիջուցեալ, ցնծութեամբ զուրախութիւն զուարթացուցանէին[6530]։ 25 Իսկ Հրէայքն որպէս ասացաք յառաջագոյն՝ պա՛րս ուրախութեան կազմեալ զեւթնօրեայ ժամանակն զուարթութեամբ ցնծութեամբ օրհնէին զԱստուած։ ՚Ի հաւասար միաբանութենէ[6531] 26 օրէնս դնէին յամենայն տեղիս բնակութեան իւրեանց՝ ածե՛լ զաւուրսն զայն ուրախութեան. ո՛չ վասն հպարտութեան, եւ ո՛չ վասն որկորստութեան, այլ վասն գոհութեան եւ փրկութեան զոր արա՛ր ընդ նոսա Աստուած[6532]։ 27 Կարգեցին խառնել զաւուրսն զայնս ՚ի տօնս տարեկանաց իւրեանց. եւ ապա խնդրեցին ՚ի թագաւորէ՛ անտի արձակել զինքեանս յիւրաքանչիւր տեղիս։ Յաշխարհահամար խառնէին ՚ի հինգերորդ քսաներորդ Պաքոնայ, մինչեւ ՚ի չորրորդն Եպիփայ՝ աւուրս քառասուն[6533]։ 28 Դարձեալ հրամա՛ն եւս արարին ՚ի տեղւոջն առնել զե՛լս եւ զծախս ՚ի հինգերորդէ անտի Եպիփայ մինչեւ յօր երրորդ ամսոյ աւուրցն, յորում մեծապէս փառաւորեցո՛յց Աստուած զողորմութիւն իւր, եւ փրկեաց զնոսա անարատս առ հասարակ. եւ ա՛յնպէս ուրախ լինէին ՚ի հրամանէ թագաւորին[6534]։ 29 Զի հրամայեալ էր տալ զամենայն հանդերձանս զուրախութեան, մինչեւ յօրն չորեքտասաներորդ, յորում գտին զվճիռ արձակելոյն իւրեանց։ Յա՛նձն առ թագաւորն. հրամա՛ն ետ տալ հրովարտակս ՚ի քաղաքս քաղաքս՝ առ զօրավար զօրավար օրինակ զա՛յս[6535]։

7
Գլուխ Է

Դ 1 Արքայ Փիղ՚ովպատովր Պտողոմէոս՝ առ զօրավարս եւ առ ամենայն իշխանս՝ եւ պետս, որ ՚ի վերայ իրաց արքունի են՝ ողջո՛յն. դուք խրա՛խ լիջի՛ք, զի ո՛ղջ եմք մեք որդւովք եւ եղբարբք, եւ ամենայն զօրօք հանդերձ, որպէս եւ աջողեաց Աստուած զիրս մեր, որպէս մեր իսկ միտք խնդրէին[6536]։ 2 Արդ ոմանք ՚ի ներքին բարեկամաց աստի մերոց՝ ըստ իւրեանց չարաբարութեան կանխեալ մերձենային չարախօս լինել. գրգռէին զմիտս մեր, մինչեւ ածին ՚ի հաւանութիւն՝ տալ հրաման ժողովել զամենայն Հրեայ ազգ՝ որ ընդ մերո՛վ իշխանութեամբ, խռնել ՚ի մի՛ վայր՝ կոտորել ՚ի նորանշան տեսիլ տանջանաց[6537]։ 3 Եւ ամենեւին թոյլ ո՛չ ետուն՝ պատճառս եդեալ զոխութիւն որ ունէին ընդ ամենայն հեթանոսս, մինչեւ ածին ժողովեցին. զորս եւ կապեալս եւս ածին, բազում լլկութեամբ եւ չարչարանօք իբրեւ զանաշխարհիկս, մա՛նաւանդ թէ իբրեւ զչարագործս. առանց ամենայն հարցափորձի քննութեան. յօժարեցին կոտորել զնոսա միանգամայն։ Քան զխուժ եւ զդուժս վայրենագոյն եւս զգածեալ էր զիւրեամբք զգազանութիւնն[6538]։ 4 Այլ մեք որպէս սովո՛ր եմք՝ զսոսա խստագոյնս պատուհասեցաք. այլ որպէս եւ մարդասիրութիւն ունիմք ընդ մարդիկ, հազիւ՝ մինչ նոցա զոգիսն շնորհեցաք, եւ մեք զԱստուած երկնաւոր ծանեաք, զի ճշմարտութեամբ այցելո՛ւ եղեւ Հրէիցն, որպէս հայր որդւոց լինիցի[6539]։ 5 Եւ դարձեալ զսոցա սէր եւ զմիամտութիւն, որպէս զի հաստատուն ունէին ընդ մեզ ՚ի նախնեացն մինչեւ ՚ի նախնիս. խորհեցաք հրաման տուաք արձակել զդոսա. եւ թողաք դոցա զամենայն վնաս զոր եդին ՚ի վերայ։ Եւ զայն եւս հրաման տուաք, զի զամենեցուն զդոցա՝ զոյր ինչ ուրուք եւ առեալ իցէ՝ յիւրաքանչիւր տէ՛ր դարձուցանել, զի ոք ՚ի նոցանէ ամենեւին մի՛ զրկեսցի. եւ մի՛ ոք իշխեսցէ նախատել զնոսա վասն իրացդ եղելոց[6540]։ 6 Զի զայս գիտասջիք. եթէ ինչ զդոսա խորամանգել կամ տրտմեցուցանել յօժարեսցուք, ո՛չ առ մարդ մեղանչեմք, այլ առ այն՝ որ ամենայն զօրութեանց եւ բարձրութեանց տիրէ Աստուած. եւ ո՛չ եթէ ՚ի մարդոյ միայն հատուցումն գտանէ այնպիսին, այլ անվրէ՛պ ամենայն իրօք ՚ի Բարձրելոյն գտանէ։ Եւ դուք ո՛ղջ լիջիք։ 7 Իբրեւ առին զհրովարտակն զայն՝ ո՛չ եթէ փութացուցանել վաղվաղակի, այլ մտեալ առ թագաւորն անդր՝ աղօթս մատուցանել՝ եւ ասել. Յազգէ աստի Հրէից՝ որ զսուրբն Աստուած ինքնակամն ուրացան. եւ անցին ըստ օրէնսն Աստուծոյ, հրամայել տա՛լ ՚ի ձեռս նոցա, ըստ արժանի օրինացն ածել զպատուհաս ՚ի վերայ նոցա։ Դնէին եւս ՚ի վերայ եւ ասէին. Եթէ մարդք՝ որ վասն պորտոցն աղետի եւ որկորոյն չարութեան յօժարեցին անցին ըստ օրէնս նախնեացն, երբէք նոքա յիրս արքունի արդարանալ միամտութեամբ ո՛չ կարեն[6541]։ 8 Իրաւո՛ւնս համարեցաւ թագաւորն, եւ ետ նոցա իշխանութիւն՝ զի սատակեսցեն զյանցաւորս օրինացն Աստուծոյ, ընդ ամենայն տեղիս տէրութեան թագաւորին ուր եւ գտցեն՝ ամենայն համարձակութեամբ. եւ ոք ընդդէմ մի՛ դարձցի՝ մի՛ իւիք սաստիւք արքունի։ 9 Յա՛յնմ ժամանակի գոհացան օրհնեցին՝ որպէս օրէնք էին քահանայիցն, եւ ամենայն ժողովուրդքն. եւ գլուխ բանից բարբառոյն եւ վախճան՝ եդին զալէլուիա։ Ինքեանք ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ պագին երկիր, եւ ՚ի թագաւորէ անտի գնացին[6542]։ 10 Իբրեւ անկա՛ն յուղի. որ միանգամ անցեալ էին ըստ օրէնսն, եւ անօրինեալ պղծեալ էին յազգատոհմէ անտի, տանջանօք առակելով սատակէին։ Եւ յայնմ ՚ի միում աւուր անդ սպանին աւելի՛ քան զարս երեք հարիւր. եւ զայն օր ուրախութեամբ կատարէին. զի զպիղծս զանօրէնս զյանցաւորս օրինաց իւրեանց՝ ձերբակալս ըմբռնեալ սատակէին. քանզի ինքեանք ՚ի դրանց մահու յԱստուծոյ ողորմութեանցն զփրկութիւն գտեալ լինէին[6543]։ 11 Չուեցի՛ն խաղացին գնացին ՚ի քաղաքէ անտի ազգի ազգի՛ անուշութեամբ, եւ ՚ի գոյնագոյն ծաղիկս պսակեալք ուրախութեամբ եւ ցնծութեամբ եւ օրհնութեամբ ՚ի ձայն քաղցրութեան գոհանային զԱստուծոյ հարցն նոցա, որ յաւիտենի՛ցն է փրկիչ Իսրայէլի[6544]։ 12 Եւ իբրեւ եկին հասին ՚ի քաղաքն Փտողոմէացւոց՝ որ անուանեալ կոչի վասն տեղւոյն յայտնութեան՝ Վարդաբերք. քանզի իսկ անցեալ կացեալ մնային նոցա նաւքն, որովք եկեալ անդ՝ ՚ի հասարակաց հաւանութենէ, երեկացին աւուրս եւթն։ Ուրախ լինէին, զի հրամա՛ն տուեալ էր նոցա թագաւորին առատապէ՛ս հանդերձս առնել ՚ի պէտս ճանապարհին, մինչեւ երթիցեն յիւրաքանչիւր տեղիս[6545]։ 13 Եւ իբրեւ հասանէին ՚ի տեղի, ըստ արժանի իւր պարգեւացն գոհանային։ Դարձեալ եդի՛ն օրէնս, եւ զայն աւուրս եւս խառնել ՚ի տօն տարեկանաց իւրեանց, կատարել յուրախութիւն. նուէրս մատուցին, արձանս կանգնեցին ըստ տեղեաց ուրախութեան. խառնեցին զօրն զայն ՚ի տօնս տարեկանաց[6546]։ 14 ՚Ի մի՛ վայր ժողովեցան, աղօթս մատուցին եւ գոհացան. մեկնեցա՛ն ՚ի միմեանց ողջք եւ անարատք, ազատեալք, խրախամիտք, զուարթացեալք, ապրեալք ընդ ծով եւ ընդ ցամաք եւ ընդ գետս՝ ՚ի հրամանաց Տեառն, ՚ի հրամանէ թագաւորին յիւրաքանչիւր տեղիս սփռեցան[6547]։ 15 Որ յառաջ ընդ ձեռամբ թշնամւոյն էին՝ ապա իշխանութեան փառօք եւ շքով գնային, զի ամենեւին զնոսա այնուհետեւ ո՛չ ոք կարէ խռովել։ Եւ զիւրաքանչիւր ինչս եւ զստացուածս՝ յաշխարհագրին զամենայն ժողովեցին. զի ահիւ եւ դողութեամբ ամենեքին որ զինչ առ ումեք կայր՝ բերէին տային ՚ի դո՛ւրս վասն փրկութեան մեծին Աստուծոյ։ Օրհնեա՛լ է Աստուած որ յամենայնէ փրկէ զԻսրայէլ յամենայն նեղութեանց՝ եւ վշտաց։ Նմա փա՛ռք եւ պատիւ եւ զօրութիւն, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն[6548]։

Կատարեցաւ գիրք Երրորդ Մակաբայեցւոց[6549]: